Trưởng đoàn giám sát Võ Thành Lập phát biểu trong buổi làm việc ở huyện Bến Cầu.

SỐ ĐÔNG NGƯỜI LAO ĐỘNG VẪN ĐỨNG NGOÀI

Theo đại diện Huyện uỷ Tân Châu, sau 5 năm thực hiện Chỉ thị 38, Ban Thường vụ Huyện uỷ đã chỉ đạo các cấp tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về lợi ích, ý nghĩa của việc tham gia bảo hiểm y tế (BHYT). Năm 2009, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn huyện Tân Châu đạt hơn 30%, đến nửa đầu năm 2014, tỷ lệ này là 44%.

Theo đánh giá của Huyện uỷ Tân Châu, mặc dù tỷ lệ người tham gia BHYT có tăng lên nhưng con số này vẫn còn thấp, trong khi nhu cầu khám, chữa bệnh của người có thẻ BHYT ngày càng cao, dẫn đến mất cân đối thu chi cho hoạt động khám, chữa bệnh.

Quy định chỉ được đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu từ tuyến huyện và tương đương trở xuống cùng với một số thủ tục phiền phức được xem là nguyên nhân phát sinh tâm lý e ngại nơi người dân, khiến họ chưa mặn mà với việc mua thẻ BHYT. Trình độ, tâm huyết của đội ngũ y, bác sĩ và chất lượng thuốc có trong danh mục BHYT vốn bị nhiều người phàn nàn từ lâu, đến nay vẫn chưa được đánh giá cao, dẫn đến tâm lý phổ biến trong người dân là khám, chữa bệnh bằng dịch vụ vẫn tốt hơn, đáng tin tưởng hơn.

Tại thành phố Tây Ninh, theo số liệu tổng hợp của cơ quan chức năng thì tỷ lệ người có thẻ BHYT ở đây cao hơn so với nhiều địa phương khác và cũng cao hơn mức bình quân chung của cả tỉnh. Tính đến nửa đầu năm 2104, toàn Thành phố có hơn 55% dân số tham gia BHYT.

Tuy vậy, theo nhận định của Thành uỷ Tây Ninh, một số cấp uỷ địa phương, đơn vị chưa làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, chưa thông tin đầy đủ về ý nghĩa của việc tham gia BHYT. Một số quy định, thủ tục khám, chữa bệnh đối với người có thẻ BHYT chưa thật sự phù hợp, một số doanh nghiệp tư nhân đã có hành vi trốn tránh không đăng ký đóng bảo hiểm xã hội và BHYT cho người lao động, với lý do người lao động làm việc không thường xuyên.

Theo số liệu do cơ quan chức năng công bố, trong tổng số hơn 12.000 lao động đang làm việc ổn định trong các doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố, chỉ có 3.500 người tham gia BHYT. Điều này có nghĩa, khoảng 60% - 70% người lao động không tham gia BHYT.

NHỮNG CHUYỆN KHÔNG MỚI

Tại huyện Bến Cầu, tính đến tháng 6.2014, số người tham gia BHYT đạt khoảng 49%. Số người tham gia BHYT tự nguyện rất thấp- tính bình quân mỗi năm cả huyện chỉ có khoảng hơn 2.500 người. Theo nhìn nhận của  Huyện uỷ Bến Cầu, kết quả “phổ cập BHYT” chưa đạt chỉ tiêu có nguyên nhân từ việc một số cấp uỷ, chính quyền chưa thật sự quan tâm thực hiện Chỉ thị 38 và kế hoạch do Huyện uỷ đề ra.

Một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trạng số lượng người tham gia BHYT ở Bến Cầu còn thấp- cũng giống như ở một số địa phương khác là do nhận thức của một bộ phận nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHYT chưa sâu. Vấn đề này đã được nhiều đại biểu đặt ra trong buổi làm việc của đoàn giám sát với địa phương. Ông Lê Minh Tâm- Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ cho rằng cơ quan tham mưu chưa thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình; công tác thông tin tuyên truyền đạt hiệu quả còn thấp.

Theo ông, những gia đình khá giả thường không chịu mua BHYT mà chỉ chuộng việc khám, chữa bệnh theo dịch vụ vì chất lượng khám, chữa bệnh tốt hơn. Trình độ lẫn thái độ phục vụ của đội ngũ y, bác sĩ làm công tác khám, chữa bệnh BHYT cũng được xem là một nguyên nhân trực tiếp khiến cho số đông người dân e ngại. “Trung tâm Y tế có máy nội soi nhưng hiện tại không có người sử dụng, cấp máy móc thì phải cấp người điều khiển máy móc, còn làm như hiện tại thì là lãng phí”- ông Tâm nói.

Cũng theo lời ông: “Bảo hiểm xã hội phải trích nguồn kinh phí để hỗ trợ bộ phận thông tin, chứ không nên chỉ dừng lại ở việc ký kết các văn bản liên tịch”. Ông cũng đề nghị việc cấp thẻ BHYT phải đúng thời hạn, không được cấp sổ chậm, khiến người dân mất tin tưởng. Trong khi đó, đại diện ngành Bảo hiểm xã hội Bến Cầu có ý kiến “phản biện” như sau: “Nếu nói là bác sĩ phân biệt đối xử với người bệnh có thẻ BHYT thì cần phải chỉ ra cụ thể là bác sĩ nào, công tác ở đâu, chứ không thể chỉ nói chung chung”.

Xung quanh vấn đề này, vị lãnh đạo Trung tâm Y tế Bến Cầu cũng tỏ vẻ không đồng tình: “Nhân viên y tế nào có thái độ chưa tốt thì cần nêu thẳng tên tuổi, không nên nói chung chung, mơ hồ”. Mặc dù vậy, vị lãnh đạo này cũng cho biết, để chấn chỉnh thái độ của nhân viên, ông đã cho in thẻ nhân viên y tế trên cả hai mặt thẻ để người dân dễ giám sát. Vị đại diện của Bảo hiểm xã hội huyện cũng thừa nhận cơ quan này chưa thật sự tích cực trong công tác thông tin, tuyên truyền. Còn theo vị đại diện Phòng Y tế Bến Cầu thì người mua bảo hiểm là khách hàng, không phải đối tượng bao cấp nên cán bộ, nhân viên ngành Y càng cần phải phục vụ cho đàng hoàng, trước hết là điều chỉnh thái độ khi khám, chữa bệnh cho người có thẻ.

Làm thủ tục khám, chữa bệnh BHYT tại Bệnh viện Đa khoa Tây Ninh.

Trước nhiều ý kiến đánh giá khâu thông tin, quảng bá về BHYT chưa tốt, ông Võ Văn Quý- Bí thư Đảng uỷ xã Long Thuận lên tiếng phản đối. Theo ông, người dân không mặn mà mua BHYT là bởi lý do- một bộ phận người dân vẫn đang trông chờ vào sự bao cấp của Nhà nước, nhưng ngân sách Nhà nước làm sao bao cấp hết được?

Phát biểu trong buổi làm việc ở Bến Cầu, ông Võ Thành Lập- Phó trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, trưởng đoàn giám sát biểu dương những kết quả mà huyện đạt được trong quá trình thực hiện Chỉ thị 38. Ông nhận xét: tỷ lệ người dân tham gia BHYT ở Bến Cầu như thế là còn thấp; đề nghị lãnh đạo huyện kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực này của cấp uỷ Đảng ở các địa phương trong huyện; đồng thời cần xem thông tin tuyên truyền là giải pháp hàng đầu nhưng tuyên truyền phải cụ thể, sinh động, không nên nói chung chung.

tây ninh DẪN ĐẦU VỀ... CHUYỂN VIỆN

Sau khi làm việc với một số địa phương, chiều ngày 7.8, đoàn giám sát đã đến làm việc với Sở Y tế và cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Tây Ninh. Số liệu do Sở Y tế công bố: năm 2010, cả tỉnh có hơn 36% dân số tham gia BHYT, đến nửa đầu của năm 2014, con số ghi nhận được là hơn 52%.

Như vậy, tính chung trong thời gian từ năm 2010 đến nay, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trong tỉnh đã tăng hơn 16%. Theo nhìn nhận của Sở Y tế, công tác phát triển đối tượng tham gia BHYT còn gặp nhiều khó khăn. Tính đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trong tỉnh còn thấp hơn nhiều so với bình quân chung của cả nước.

Sở Y tế cho rằng, nhận thức của một bộ phận người dân chưa cao, nhiều người đợi đến khi phát hiện mình có bệnh thì mới mua thẻ BHYT. Một số nguyên nhân khác, vốn đã được đề cập nhiều, như thủ tục khám, chữa bệnh, thủ tục chuyển viện, trình độ, thái độ của nhân viên ngành Y tế cũng được cơ quan quản lý Nhà nước về y tế đề cập đầy đủ. Liên quan đến vấn đề tài chính, viện phí, Sở Y tế kiến nghị Nhà nước thay đổi khung giá viện phí cho phù hợp.

Riêng về phía Bảo hiểm xã hội tỉnh, trong báo cáo của mình, vị đại diện cơ quan này đã nêu lên những con số và lý giải nguyên nhân về tình trạng số người tham gia BHYT còn thấp cũng gần giống như cách nhìn nhận của Sở Y tế.

Trả lời về đề nghị mở rộng danh mục các loại thuốc trong điều trị bệnh cho người có thẻ BHYT, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh cho biết, cần phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định của Trung ương, không thể làm tuỳ tiện được. “Có trường hợp bệnh nhân ở TP. Hồ Chí Minh chuyển về điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tây Ninh cứ đòi cấp thuốc giống như ở Bệnh viện Chợ Rẫy. Nhưng điều này không thể thực hiện được, vì Chợ Rẫy là bệnh viện hạng 1, còn bệnh viện tỉnh chỉ là hạng 2”- vị lãnh đạo cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh giải thích.

Cũng theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội tỉnh, tại một cuộc họp của ngành bảo hiểm trong cả nước được tổ chức cách nay chưa lâu, các dữ liệu được công bố cho thấy Tây Ninh là tỉnh dẫn đầu cả nước về tình trạng chuyển viện. Theo vị đại diện cơ quan này, muốn cải thiện chất lượng khám, chữa bệnh thì phải thực hiện đồng thời ba giải pháp: nhân lực, trang thiết bị và tài chính. Còn đây là giải trình của lãnh đạo Sở Y tế: tỷ lệ chuyển viện của Tây Ninh cao là do lòng tin của người bệnh chưa được củng cố. Về mặt chuyên môn, một số bệnh viện ở TP. Hồ Chí Minh thường “vô tư” trong cấp thuốc nên người bệnh cảm thấy hài lòng (trong khi chi phí thì Bảo hiểm xã hội Tây Ninh phải chi trả).

LÀM SAO KỊP ?

Kết luận vào cuối đợt giám sát, trưởng đoàn Võ Thành Lập phát biểu: các cấp uỷ Đảng khi làm công tác thông tin tuyên truyền có vẻ như chỉ làm cho xong rồi… để đó, nên khâu thông tin chưa đạt hiệu quả cao, kỹ năng quảng bá, tiếp thị BHYT còn thấp. Rõ ràng cấp uỷ và chính quyền địa phương đã không dành sự quan tâm thoả đáng cho việc thực hiện Chỉ thị 38.

BHYT và chính sách BHYT cũng như việc thực hiện chủ trương tiến tới BHYT toàn dân không phải bây giờ mới được nói đến. Qua một thời gian khá dài phấn đấu thực hiện chủ trương này, có thể thấy, phải còn rất lâu nữa mới đạt được mức 100% người dân có thẻ BHYT.

Trước đây, mục tiêu hoàn thành BHYT toàn dân của cả nước đã từng được vạch ra với thời hạn cuối là năm 2014 nhưng sau đó phải điều chỉnh đến năm 2020. (Với tình hình chung hiện tại, còn chưa biết chắc có phải kéo giãn thêm sau năm 2020 hay không).

Riêng tại Tây Ninh, theo kế hoạch- năm 2014 sẽ nâng tỷ lệ dân số tham gia BHYT lên 65%. Hiện tại, với quãng thời gian còn lại không đầy nửa năm, có thể nói con số vừa nêu rất khó mà đạt được.

VIỆT ĐÔNG