Cử tri Nguyễn Văn Suý phát biểu ý kiến với Đoàn Đại biểu Quốc hội.

CỬ TRI BỨC XÚC “HỒ SƠ”, “CHẾ ĐỘ”

Trước khi diễn ra kỳ họp thứ 9, cử tri Tây Ninh đã nêu một số ý kiến đề nghị các cơ quan có thẩm quyền trả lời những thắc mắc, kiến nghị liên quan đến việc thực hiện chính sách. Cụ thể là việc giải quyết chế độ đối với người có công nhưng bị thất lạc hồ sơ gốc và các giấy tờ có liên quan.

Theo Bộ  Lao động - Thương binh và Xã hội, việc giải quyết chế độ, chính sách còn tồn đọng cần được thực hiện theo hướng đơn giản hoá thủ tục hành chính, tuy nhiên cũng phải bảo đảm các yêu cầu quản lý Nhà nước ở mức độ nhất định.

Thực tế cho thấy, khi chính sách mở ra giải quyết chế độ cho người không còn giấy tờ (dựa trên tự khai, người làm chứng, họp bình xét tại xã, huyện...) đã kéo theo nhiều trường hợp khai man, giả mạo để hưởng chế độ, gây bức xúc trong nhân dân.

Đây cũng là vấn đề mà cử tri, đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội  từ nhiều năm qua. Trên cơ sở các ý kiến tham gia của các bộ, ngành, địa phương, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội và Bộ Quốc phòng đã thống nhất ban hành Thông tư liên tịch số 28/2013/TTLT-BLĐTBXH-BQP (Thông tư 28) ngày 22.10.2013 hướng dẫn xác nhận liệt sĩ, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh trong chiến tranh không còn giấy tờ.

Trong quá trình xây dựng Thông tư 28, hai Bộ trên đã nghiêm túc thực hiện các quy trình theo luật định nhằm giảm bớt thủ tục giấy tờ, tạo điều kiện cho người có công được hưởng chế độ nhưng cũng bảo đảm chặt chẽ ở mức độ nhất định để hạn chế những hồ sơ khai man, giả mạo.

Cũng liên quan đến chế độ, chính sách, thông qua đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị Tây Ninh, cử tri Tây Ninh đề nghị có chế độ, chính sách đối với thân nhân trực tiếp thờ cúng liệt sĩ (như anh, chị, em, cháu…) đối với những liệt sĩ không còn cha, mẹ, vợ, con.

Về ý kiến này, theo trả lời của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội: đối với thân nhân liệt sĩ như cha, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con đẻ chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng bị khuyết tật nặng, Nhà nước sẽ có trách nhiệm trợ cấp, còn đối với anh, chị, em, cháu.. của liệt sĩ, nếu được uỷ quyền thờ cúng liệt sĩ thì chỉ được hưởng trợ cấp 500.000 đồng/năm.

Về chế độ này, cử tri tỉnh Tây Ninh kiến nghị tăng lên 800.000 đồng/năm. Thông tin phản hồi từ ngành chức năng như sau: trước ngày 1.1.2013, các văn bản pháp quy không quy định chế độ trợ cấp thờ cúng liệt sĩ hằng năm.

Từ ngày 1.1.2013 mới có quy định theo Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi, bổ sung năm 2012): “Liệt sĩ không còn thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tiền tuất hằng tháng thì người được giao thờ cúng liệt sĩ được hưởng trợ cấp mỗi năm một lần”.

Ngày 9.4.2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 31/2013/NĐ-CP, trong đó quy định, liệt sĩ không còn người hưởng trợ cấp tiền tuất hằng tháng thì người thờ cúng được hưởng trợ cấp thờ cúng mỗi năm một lần, mức 500.000 đồng/tháng.

Đây là khoản trợ cấp hỗ trợ việc thờ cúng liệt sĩ đối với người được uỷ quyền thờ cúng liệt sĩ, không phải trợ cấp bảo đảm cuộc sống cho người thờ cúng. Vì vậy, mức trợ cấp thờ cúng 500.000 đồng/năm là phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước hiện nay.

Xung quanh việc thực hiện chính sách, cử tri tỉnh Tây Ninh cũng kiến nghị xem xét giải quyết chế độ thương binh đối với ông Huỳnh Văn Hiệp, công an viên xã Tân Phong, huyện Tân Biên đã bị thương trong khi thi hành công vụ.

Tuy nhiên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội giải thích rằng: để được xác nhận là thương binh do đấu tranh chống tội phạm thì phải thể hiện được tinh thần dũng cảm, chủ động tấn công đấu tranh chống tội phạm. Còn trường hợp ông Hiệp là do bị nhóm đối tượng tấn công nhầm người (năm 2007, Công an Tây Ninh đã có kết luận về trường hợp này). Vì vậy, không có cơ sở để giải quyết chế độ như thương binh.

ĐÃ GIẢI QUYẾT MỘT PHẦN TỒN ĐỌNG

Có thể thấy nhiều ý kiến của cử tri đã được các vị đại biểu Quốc hội chuyển tải tới các cơ quan có thẩm quyền. Câu trả lời nhận được cũng khá rõ và có cơ sở. Tuy nhiên, tại đợt tiếp xúc cử tri mới đây, đoàn đại biểu Quốc hội tiếp tục nhận được nhiều ý kiến xung quanh việc thực hiện chế độ đối với người có công.

Cử tri Thích Huệ Giác (tục danh Lê Thị Ngàn, 86 tuổi, ngụ Tân Châu) cho rằng cần xem lại chế độ, chính sách đối với những người có công, nhất là khâu rà soát. Theo nhà sư, Tân Châu có nhiều người bị tù đày trong kháng chiến nhưng chưa được hưởng chế độ gì.

Một số người nay đã chết, số còn lại có những người đang sống trong nghèo khó, cô đơn, bệnh tật không biết sống chết lúc nào, cần quan tâm đến đối tượng này. Mặc dù đại diện Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã trả lời: qua việc tổng rà soát người có công với cách mạng, chưa phát hiện người có công mà chưa được hưởng chế độ chính sách nhưng sư Thích Huệ Giác vẫn khẳng định điều mình phản ánh là đúng thực tế.

Liên quan đến việc xác nhận nạn nhân chất độc da cam, cử tri Nguyễn Văn Suý- một cựu chiến binh ở Tân Biên cho rằng, thủ tục, hồ sơ còn quá nhiêu khê. Mặt khác, những người có chức trách cũng chưa thể hiện hết tinh thần trách nhiệm.

Theo ông Suý: “Năm 1965, là bộ đội chủ lực, tôi bắt đầu tham gia đánh giặc từ Quảng Trị đến Tây Ninh rồi lập gia đình ở đây. Nay tôi 75 tuổi, bây giờ ngành chức năng yêu cầu tôi khai báo địa điểm xã, huyện nơi tôi từng đánh giặc thì làm sao mà nhớ được. Tôi không hiểu sao hồ sơ của tôi lại được Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tây Ninh xác nhận chiến đấu ở Hà Bắc, trong khi tôi chưa từng chiến đấu ở đó”.

Người viết bài này xin phép được nhắc lại, cuối tháng 11.2014, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức hội nghị sơ kết việc thực hiện chương trình tổng điều tra, rà soát chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong hai năm 2014 và 2015.

Tại thời điểm đó, Sở này cho biết, trong tổng số 13.666 người được điều tra, rà soát có 13.445 người được xác định là thực hiện đúng chế độ ưu đãi, tương đương 98,38%; số người đang hưởng chế độ chưa đầy đủ là 220, tương đương 1,61%; còn số hưởng sai chế độ là 1 người, tương đương 0,01%. 220 người được xác định hưởng chưa đầy đủ chế độ gồm có những người chưa có thẻ bảo hiểm y tế và thanh niên xung phong chưa lập hồ sơ kịp thời.

Kết quả tổng điều tra, rà soát còn phát hiện 53 trường hợp chưa được xác nhận là người có công với cách mạng do chưa hoàn thiện thủ tục theo quy định. Nhóm đối tượng này gồm có thương binh, liệt sĩ, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học, tù đày và thanh niên xung phong.

Theo tin mới nhất từ UBND tỉnh, với những tồn đọng như vừa nêu, từ thời điểm tháng 11.2014 đến nay (tháng 7.2015) các cơ quan có liên quan đã giải quyết được một phần. Cụ thể, đã cấp thẻ bảo hiểm y tế cho 208 trường hợp, đang liên hệ để hướng dẫn lập thủ tục cấp thẻ bảo hiểm y tế theo quy định đối với 10 trường hợp là thân nhân liệt sĩ (do bận đi làm ăn xa).

Kết quả xử lý tồn đọng sau tổng rà soát cũng đã điều chỉnh mức trợ cấp đối ông Nguyễn Văn Khanh, hiện ngụ ấp Cầu Trường, xã Hảo Đước, huyện Châu Thành. Ông Khanh là thương binh có tỷ lệ thương tật 31% nhưng Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ giải quyết là 21% (do chữ số mờ) đồng thời cấp bù phần chênh lệch liên quan đến tỷ lệ thương tật của ông Khanh.

Đối với 53 trường hợp chưa được xác nhận là người có công với cách mạng do chưa hoàn thiện thủ tục theo quy định, hiện nay các địa phương đã xử lý. Trong số 53 người có 14 trường hợp thương binh. Các cơ quan chức năng đã phối hợp, hướng dẫn ngành quân đội giải quyết 9/14 trường hợp.

Số thương binh còn lại gồm 5 người chưa giải quyết được vì không có giấy tờ hoặc tỷ lệ thương tật thấp. Đối với 4 người được coi là liệt sĩ, có một trường hợp được xác định chết vì việc riêng, 3 trường hợp còn lại không có giấy tờ. Một số đối tượng khác nằm trong các nhóm đối tượng của đợt tổng rà soát như nạn nhân chất độc hoá học, người bị tù đày, thanh niên xung phong cũng đã được giải quyết một phần…

SỐ PHẬN 3 QUÂN NHÂN ĐÃ BỊ LÃNG QUÊN?

Giấy cam kết của ông Trần Văn Khanh cho rằng có thể quân nhân Phạm Văn Sum (bạn ông) đã hy sinh.

Cũng liên quan đến chế độ chính sách đối với người có công, có lẽ cũng cần nhắc đến chuyện 3 quân nhân mất tích tại 3 huyện Châu Thành, Tân Biên và Tân Châu. Đây là những quân nhân mất tích trong kháng chiến chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, cho đến nay thân nhân của họ vẫn chưa được hưởng bất kỳ chế độ nào.

3 quân nhân đó là Ngô Văn Thể (Châu Thành), Lâm Văn Mạnh (Tân Biên) và Phạm Văn Sum (Tân Châu). Từ năm 2011 đến nay, Báo Tây Ninh đã nhiều lần đề cập đến số phận của 3 quân nhân mất tích ấy. Tất cả đều chưa được công nhận là liệt sĩ.

Trong số đó có 2 trường hợp- Ngô Văn Thể và Lâm Văn Mạnh, người thân của họ vẫn còn lưu giữ hồ sơ, chứng cứ cho thấy cả hai có thể đã hy sinh. Đặc biệt trường hợp Lâm Văn Mạnh, giấy trắng mực đen ghi rõ ràng đã hy sinh tại Campuchia trong thời chống Mỹ cứu nước, vậy mà đến bây giờ tên của người lính này vẫn chưa có trong danh sách “Tổ quốc ghi công”.

Riêng trường hợp Phạm Văn Sum, mặc dù không có hồ sơ, kể cả một tấm ảnh cũng không nhưng rất nhiều nhân chứng (trong đó có người từng giữ cương vị khá cao trong quân đội) đều khẳng định rằng: có một người lính tên Phạm Văn Sum tham gia cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và có thể anh này đã hy sinh. Cha mẹ của cả 3 người lính nói trên đều đã khuất núi, những người thân còn lại của họ đã mỏi mòn chờ đợi ba, bốn chục năm nay, hiện vẫn còn khắc khoải trông ngóng thông tin về con em mình.

VIỆT ĐÔNG