Trong kỳ tuyển sinh vào cao đẳng, đại học năm 2014, cả 3 trường trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng trong tỉnh Tây Ninh đều được giao đào tạo giáo viên bậc học mầm mon. Đây là lần đầu tiên, tại một tỉnh chỉ hơn 1 triệu dân nhưng có đến 3 trường đào tạo giáo viên mầm non.

Không phải nơi nào cũng thiếu

Sau khi kết thúc việc nhận hồ sơ tuyển sinh đại học, cao đẳng, Trường cao đẳng Sư phạm Tây Ninh nhận được 352 hồ sơ đăng ký dự thi vào ngành học mầm non (con số này chưa bao gồm những trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp tại trường), trong khi chỉ tiêu tuyển sinh của ngành học này là 120.

Trường trung cấp Tân Bách Khoa cũng được phép đào tạo giáo viên mầm non từ năm 2013 nhưng do mã ngành được cấp hơi muộn nên chưa tuyển được học viên. Năm 2014, trường này tiếp tục chiêu sinh để đào tạo giáo viên mầm non.

Đặc biệt hơn cả là Trường trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật Tây Ninh cũng tham gia đào tạo giáo viên mầm non (?). Tổng chỉ tiêu tuyển sinh mà nhà trường đăng ký với các cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục là 50 sinh viên. Đối tượng tuyển sinh gồm học sinh trung học phổ thông, học sinh khối bổ túc và học sinh đã tốt nghiệp ngành học mầm non hệ trung học sư phạm. Những đối tượng này thuộc diện đào tạo văn bằng 1. Ngoài những đối tượng vừa nêu, Trường trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật còn tuyển sinh đào tạo văn bằng 2 cho những người đã tốt nghiệp đại học ngành khác có nhu cầu học ngành sư phạm. Những đối tượng đã tốt nghiệp trung học phổ thông và tương đương sẽ được đào tạo trong thời gian 4 năm (2014 - 2018). Đối với người đã tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp và người đã tốt nghiệp đại học (tức những đối tượng học văn bằng 2) thời gian học là 3 năm (2014 - 2017).

Do không có chức năng đào tạo giáo viên nên Trường trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật Tây Ninh phải liên kết với Trường đại học Trà Vinh (tỉnh Trà Vinh) để được phép đào tạo giáo viên theo hình thức vừa làm vừa học. Phương thức tuyển sinh dành cho mỗi đối tượng dự thi có khác nhau. Theo đó, thí sinh mới có bằng tốt nghiệp THPT và bổ túc sẽ thi 3 môn: Ngữ văn, Lịch sử và Địa lý. Những đối tượng đã tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp cùng nhóm ngành nhưng chưa đủ 36 tháng cũng sẽ thi 3 môn như trên. Riêng đối tượng đã tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp cùng nhóm ngành nhưng đã đủ 36 tháng kể từ ngày tốt nghiệp sẽ thi tuyển 3 môn: Ngữ văn, Tâm lý học và Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Căn cứ vào khối thi, môn thi, có thể thấy quy định tuyển sinh đào tạo giáo viên mầm non của Trường trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật và Trường đại học Trà Vinh có phần khác biệt so với hệ thống trường sư phạm. Hiện nay, tại các trường sư phạm, thí sinh dự thi vào ngành học mầm non sẽ thi theo khối H với 3 môn: Toán, Ngữ văn và năng khiếu (múa, hát).

Mọi so sánh thường khập khiễng nhưng có thể nói việc dự thi vào ngành học mầm non của Trường trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật và Trường đại học Trà Vinh hình như dễ dàng hơn so với thi vào trường sư phạm. Tuy nhiên, việc thi viết (tự luận) 3 môn thuộc khối C do hai trường này đưa ra lại có phần đỡ… cảm tính hơn so với việc thi môn thi năng khiếu của hệ thống trường sư phạm. Bởi năng khiếu là môn thi dễ xảy ra tiêu cực nhất trong quá trình chấm thi.

Kể từ khi Bộ Giáo dục - Đào tạo khởi xướng việc phổ cập giáo dục bậc học mầm non đến nay, một số tỉnh, thành (trong đó có Tây Ninh) đang thiếu giáo viên ở bậc học này.

Nguyên nhân là do số lượng học sinh trong độ tuổi mầm non (từ 3 - 6 tuổi) được huy động đến trường ngày càng nhiều. Dấu hiệu dễ nhận thấy là số lượng học sinh trong một lớp học thường đông hơn nhiều so với quy định của Bộ.

Tại các trường mầm non ở khu vực đô thị và nhất là trường chuẩn quốc gia, có khi sĩ số lớp học đông gần gấp đôi so với sĩ số quy định. Bên cạnh đó, nhu cầu gửi con em của các bậc phụ huynh ngày càng cao ở các khu công nghiệp và những nơi có mật độ dân số cao, nên loại hình “trường mầm non gia đình” gồm nhóm, lớp trẻ ngày càng phát triển về số lượng trong khu dân cư.

Tuy nhiên, xét cho cùng, nhu cầu này chỉ có tính chất giai đoạn và không phải nơi nào cũng thiếu giáo viên mầm non.

Tại Tây Ninh, hiện chỉ có một số huyện biên giới như Tân Biên, Tân Châu tình trạng thiếu giáo viên mầm non diễn ra tương đối nhiều. Tại Trảng Bàng, do lượng dân nhập cư làm công nhân đang trong độ tuổi sinh đẻ đông nên nhu cầu gửi con em cũng cao. Các địa phương còn lại trong tỉnh về cơ bản đã đủ giáo viên mầm non.

Lo về chất lượng...…

Căn cứ vào thực tế đội ngũ giáo viên mầm non, có thể nói, nếu các cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục tính toán không kỹ, cho phép quá nhiều trường tham gia đào tạo giáo viên mầm non thì tình trạng thừa giáo viên ở bậc học này có thể sẽ xảy ra giống như giáo viên phổ thông trước đây.

Theo thống kê của ngành chức năng, tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên của tỉnh Tây Ninh đang thuộc hàng thấp nhất trong cả nước. Về mặt cơ học, dân số Tây Ninh không những không tăng mà còn có xu hướng giảm, do một bộ phận người dân đang dịch chuyển về thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận.

Còn một vấn đề nữa cũng đáng lưu ý, đó là chất lượng đội ngũ giáo viên làm nhiệm vụ đào tạo. Cho dù có bỏ qua những quy định về tỷ lệ giảng viên cơ hữu, giảng viên hợp đồng (điều kiện có liên quan đến việc mở thêm mã ngành đào tạo), thì việc đào tạo giáo viên không phải là thế mạnh của các trường ngoài sư phạm.

Do vậy, chất lượng đào tạo giáo viên mầm non ở những trường này (nếu như có người theo học) cũng là điều đáng bận tâm của ngành giáo dục nói riêng, xã hội nói chung.

Thực tế cho thấy, với cơ chế xin - cho thì việc có được giấy phép để mở mã ngành đào tạo không phải là quá khó cho các trường! Chưa biết những trường ngoài sư phạm sẽ tuyển được bao nhiêu thí sinh so với chỉ tiêu tuyển sinh đã được phê duyệt, song có thể đoán trước một điều: việc tuyển cho đủ chỉ tiêu cũng chẳng dễ gì! Bởi lẽ, người học nếu muốn học sư phạm theo hình thức chính quy thì họ sẽ chọn trường sư phạm để khỏi phải đóng học phí.

Xuất phát từ nhiều nguyên nhân, hệ thống đào tạo của ngành giáo dục ở nước ta có sự khác biệt với những nền giáo dục tiên tiến trên thế giới. Ở những quốc gia phát triển hàng đầu, một số ngành nghề như sư phạm, luật đều là những ngành học danh giá, người học được đào tạo rất bài bản, nghiêm ngặt. Còn ở ta thì…

VIỆT ĐÔNG