TÌM NHÂN CHỨNG- KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG DỄ

“Ổng sinh năm 1927 tại Chợ Lớn, Sài Gòn, năm tôi 17 tuổi, hai chúng tôi nên vợ nên chồng do đơn vị của ổng đứng ra tổ chức, đám cưới của chúng tôi diễn ra tại địa điểm chợ Tây Ninh, gần cầu Quan” – cụ bà Trần Thị Mận, sinh năm 1936, hiện ngụ tại ấp Tân Đông, xã Tân Hưng, huyện Tân Châu kể chuyện mình như thế.

Theo lời bà cụ, chồng bà tên là Lê Văn Sanh, bắt đầu tham gia cách mạng năm 1951. Ông đã có một thời gian hoạt động ở tỉnh Đồng Tháp. Sau năm 1951, ông có mặt tại Tây Ninh và tham gia một lớp học văn hoá ở huyện Gò Dầu.

Sau khi kết thúc khoá học, ông Sanh hoạt động cách mạng ở khu vực thị xã (thành phố Tây Ninh ngày nay). Rồi một ngày nọ, lần đầu tiên ông bị địch bắt và bị giam tại Khám đường Tây Ninh trong 8 tháng.

Sau đó, không rõ bằng cách nào, ông Sanh thoát được ra ngoài và tiếp tục hoạt động cách mạng. Đến đầu năm 1953, ông lại bị bắt lần hai, lần này thì bị giam 6 tháng. Trong thời gian bị cầm tù, ông Sanh và một số bạn tù khác được lệnh canh giữ cầu Quan.

Sau khi ông Sanh được phóng thích khỏi nhà tù (diện trao trả tù binh theo tinh thần của Hiệp định Genève), bà Mận sinh được một cậu con trai. Do vợ mới sinh, hoàn cảnh khó khăn nên ông Sanh không tập kết ra Bắc. Những năm sau đó, liên tiếp những người con ra đời khiến hoàn cảnh ông bà càng thêm túng bấn.

Trong thời gian kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bà Mận không rõ ông Sanh có tham gia hoạt động cách mạng nữa hay không, chỉ thấy ông chạy xe ôm ở Sài Gòn để nuôi vợ con. Sau ngày 30.4.1975, đơn vị cũ nơi ông Sanh từng tham gia mời ông ra làm việc, song ông từ chối vì hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn.

“Hồi đó, tui cũng tham gia kháng chiến chống giặc Pháp, công việc của tui là gánh vũ khí cho bộ đội Việt Minh”- bà Mận kể chuyện về mình. Theo lời kể, thời còn là cô thiếu nữ 15 tuổi, hằng ngày bà gánh bún đi bán ở chợ; phía trên thúng gánh là bún, còn bên dưới toàn giáo mác với lưỡi lê.

“Cha của tui làm thợ rèn nên làm được nhiều vũ khí lắm” – bà Mận nhớ lại. Năm 1989, ông Sanh qua đời sau một lần bị ngã xe đạp. Khi làm đám tang cho ông, trong lúc lục lọi giấy tờ tuỳ thân và những vật kỷ niệm của cha, các con của ông Sanh mới biết cha mình từng tham gia cách mạng! Sinh thời, ông rất kín tiếng nên họ gần như chẳng biết chuyện ấy.

Theo trí nhớ của bà Mận, vào khoảng năm 1980, có một lần ông Sanh cầm hồ sơ ra Sở Lao động (nay là Sở Lao động – Thương binh và Xã hội) hỏi về chính sách đối với những người bị thực dân Pháp bắt giam thì được cán bộ trả lời: “Chưa giải quyết được”. Kể từ đó, ông Sanh không hỏi thêm lần nào nữa cho đến khi qua đời.

Trước khi nhắm mắt xuôi tay, ông có căn dặn vợ: “Bà ráng chờ rồi Nhà nước cũng sẽ giải quyết cho, bây giờ Nhà nước còn khó khăn lắm”. Tuổi cao, sức yếu, nguyện vọng của bà Mận là được “hưởng lộc” của chồng vài năm rồi chết cũng vui lòng, nhưng bà không biết điều đó có thành hiện thực hay không. Trường hợp của ông Lê Văn Sanh có thể nói rất khó tìm nhân chứng, vì thời gian đã quá lâu.

Hiện gia đình bà Mận chỉ còn giữ được một tờ giấy xác nhận thành tích mà theo bà, đây là căn cứ để xem xét công trạng của người chồng. Do bản xác nhận được viết tay, thời gian đã lâu, nét mực lại nhoè và đôi chữ không rõ nên phải mất khá nhiều thời gian, người viết bài này mới đọc được một ít thông tin.

Xin trích như sau: “Tôi là Nguyễn Cang, Chủ tịch Mặt trận tổ quốc thị xã Tây Ninh. Trong kháng chiến chống Pháp đến 1950 tôi được chuyển về bộ đội 45, chức vụ A trưởng, giao liên mặt trận nội thành, chức vụ thị uỷ viên. Hiện nay TV (thường vụ - NV) Thị xã uỷ, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Thị xã. Lúc đó (thời kháng chiến – NV) tôi trực tiếp giao liên đơn vị 45 với anh Sanh (tự Chắc) nên tôi biết rõ về anh. Xin xác nhận những vấn đề cụ thể như dưới đây: Từ tháng 7.1951 đến tháng 11.1951 ông Lê Văn Sanh làm nhiệm vụ vận động nhân dân chờ ngày tổng phản công thì bị bắt ở tù. Lúc bị bắt, ông Sanh không khai báo gì làm hại cho cách mạng. Từ tháng 1.1952 đến tháng 4.1954, trong lúc ông Sanh đang hoạt động trở lại thì bị bắt lần thứ 2 nhưng không khai báo, không làm hại cho tổ chức. Tôi xác nhận thời gian trên của ông Sanh là đúng sự thật. Ông Sanh trước là cán bộ tiểu đội của Trung đoàn 308, sau sát nhập tỉnh Gia Định, ông được chuyển về bộ đội 45 võ trang tuyên truyền Thị xã… Tôi xin cam đoan lời xác nhận trên đây là đúng sự thật, nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm với nhà nước. Ngày 8.9.1986”.

Thông tin do ông Nguyễn Cang cung cấp sau đó được UBND Thị xã xác nhận là đúng (ký ngày 3.10.1986). Tiếp theo, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng của Thị xã cũng đề nghị khen thưởng đối với trường hợp của ông Sanh.

Tuy nhiên, cho đến hôm nay, gia đình ông Sanh vẫn chưa được thụ hưởng bất kỳ chế độ chính sách nào. Theo ông Trần Nuôi – một cựu chiến binh hiện ở ấp Tân Đông, xã Tân Hưng thì câu chuyện ông Lê Văn Sanh tham gia cách mạng và bị tù đày là thật. Và chính ông Nuôi đã bỏ tiền xây cho bà Mận một ngôi nhà.

Di ảnh của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạnh

SAU 14 NĂM MỚI ĐƯỢC CÔNG NHẬN LIỆT SĨ

Mùa xuân năm 1986, anh thanh niên Nguyễn Văn Thạnh (xã Tân Hưng, huyện Tân Châu) vừa tròn 20 tuổi. Cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam đã thôi thúc anh lên đường nhập ngũ. Trước khi sang chiến trường Campuchia, anh Thạnh được huấn luyện tại Bình Dương 3 tháng.

Trong thời gian này, cha của Thạnh có sang thăm con trai được một lần. Từ khi Thạnh lên đường sang đất nước chùa tháp, gia đình không còn gặp lại anh nữa. Năm 1989, quân tình nguyện Việt Nam rút về nước, cả nhà từng ngày chờ trông nhưng năm nay qua năm khác vẫn không thấy tăm hơi Thạnh đâu cả.

Người cha đau buồn vì bặt tin con càng thêm xót xa khi có dư luận xì xào rằng ông cố tình giấu con trai rồi kêu mất tích. Mãi một thời gian dài sau đó, ngày 15.2.2000 anh Nguyễn Văn Thạnh đã được Thủ tướng Chính phủ chính thức công nhận là liệt sĩ và cấp bằng Tổ Nguyện vọng hiện nay của gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Thạnh là tìm được hài cốt của anh.

Hiện liệt sĩ đang được gia đình thờ cúng ở xã Trường Tây, huyện Hoà Thành. Có một điều khó hiểu là mặc dù năm 2000, anh Nguyễn Văn Thạnh được công nhận liệt sĩ, thế nhưng tên của anh vẫn nằm trong danh sách những quân nhân mất tin, mất tích (được lập bởi Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh năm 2009). Dù sao, gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Thạnh vẫn còn may mắn hơn nhiều so với một số trường hợp khác.

PHẢI LÀM NGAY

Kế hoạch số 1004/KH – UBND tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong 2 năm 2014 – 2015 trên địa bàn tỉnh Tây Ninh vừa được UBND tỉnh ban hành vào ngày 7.5 vừa qua.

Một trong những mục đích của đợt rà soát dài hạn này là nhằm kịp thời phát hiện những sai sót, những vấn đề chưa hợp lý trong chính sách và thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công để xử lý, kiến nghị Nhà nước xem xét, sửa đổi, bổ sung.

Kế hoạch cũng yêu cầu các cơ quan chức năng rà soát, lập danh sách những người có công đã được hưởng, chưa được hưởng hoặc hưởng chưa đầy đủ chế độ chính sách ưu đãi của Nhà nước, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch giải quyết chế độ chính sách cho các đối tượng trong những năm tiếp theo.

Tinh thần của việc rà soát là bảo đảm bảo kịp thời, đúng đối tượng, đúng quy định, không bỏ sót đối tượng. Có 8 nhóm đối tượng chính của đợt rà soát lần này, gồm: liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ; Bà mẹ Việt Nam anh hùng; thương binh, người hưởng chính sách như thương binh (gồm cả thương binh đang hưởng trợ cấp mất sức lao động); bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học; người có công giúp đỡ cách mạng và cựu thanh niên xung phong kháng chiến.

Ngày 1.6 tới sẽ bắt đầu tiến hành rà soát thí điểm để rút kinh nghiệm.

Có một điều có lẽ cũng cần lưu ý: thông qua việc rà soát lần này, các cơ quan chức năng nên đánh giá, khảo sát xem có đối tượng nào đang được hưởng chính sách “không đúng quy định pháp luật” hay không.

Cách nay vài năm, nhân dịp tỉnh Tây Ninh tổ chức kỷ niệm Ngày Vì nạn nhân chất độc da cam, có một cháu bé được giới thiệu là nạn nhân chất độc da cam và xuất hiện trong một phóng sự truyền hình. Nhưng trên thực tế, cháu bé này bị bệnh xương thuỷ tinh, không liên quan gì đến chất độc hoá học!

VIỆT ĐÔNG