Cấp cứu bệnh nhân ở Bệnh viện Đa khoa Tây Ninh.

Từ ngày 1 đến ngày 3.12.2014, đoàn giám sát của Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ do ông Võ Thành Lập- Phó trưởng Ban làm trưởng đoàn đã đến làm việc tại 3 huyện Tân Biên, Trảng Bàng và Dương Minh Châu để giám sát kết quả 10 năm thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 23.2.2005 của Bộ Chính trị khoá IX (Nghị quyết 46), và kết quả thực hiện chủ trương về dân số - kế hoạch hoá gia đình.

Những thay đổi tích cực

Báo cáo với đoàn giám sát, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Tân Biên cho biết: sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 46, Tân Biên đã củng cố, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở. Ngành chức năng và các ban, ngành, đoàn thể thường xuyên thực hiện phối hợp lồng ghép tuyên truyền các chương trình mục tiêu, trong đó chú trọng đẩy mạnh các hoạt động về truyền thông - giáo dục sức khoẻ, nâng cao nhận thức cho nhân dân, để nhân dân tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khoẻ trong cộng đồng.

Để đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh ngày càng cao trong nhân dân, Trung tâm Y tế huyện đã bố trí thêm bàn khám bệnh, tiến hành cải cách thủ tục hành chính trong khám, chữa bệnh- từ khâu tiếp nhận đến khâu khám, thanh toán viện phí và cấp phát thuốc, hạn chế phiền hà cho người dân. Tại những vị trí thuận lợi có đặt hòm thư góp ý để người bệnh và thân nhân của họ có thể phản ánh những khó khăn vướng mắc cũng như bày tỏ ý kiến về thái độ phục vụ của y, bác sĩ.

Liên quan đến đầu tư kết cấu hạ tầng ngành Y tế, Tân Biên từng bước hoàn thiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế, góp phần phục vụ công tác khám, chữa bệnh ngày một tốt hơn. Ngân sách chi cho y tế được cải thiện, bảo đảm kinh phí cho hoạt động thường xuyên của các trạm y tế xã, thị trấn,  nhiều dự án của Trung ương và địa phương tập trung đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng và trang thiết bị cho Trung tâm Y tế huyện và các trạm y tế các xã, thị trấn với tổng kinh phí hơn 42 tỷ đồng.

Trung tâm Y tế huyện được sửa chữa nâng cấp các hạng mục, xây mới thêm khoa sản, khoa y tế dự phòng, khoa nhiễm, khoa thanh trùng, bổ sung thêm các trang thiết bị như máy chụp X quang, máy siêu âm, máy xét nghiệm nhằm đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh cho nhân dân. Bộ mặt y tế cơ sở thay đổi căn bản theo hướng hoàn thiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị và cơ cấu cán bộ; mạng lưới y tế phủ khắp từ huyện đến xã, thị trấn, 10/10 xã, thị trấn được nâng cấp, xây mới, góp phần xây dựng xã đạt chuẩn về y tế, thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế.

Công tác khám, chữa bệnh cho đối tượng có thẻ bảo hiểm y tế và các đối tượng gia đình chính sách luôn được quan tâm. Theo thống kê, số lượt bệnh nhân đến khám, chữa bệnh tại cơ sở y tế tăng hằng năm- từ 58.163 lượt năm 2005 tăng lên 114.689 lượt trong năm 2010 và 141.600 lượt trong năm 2014. Số lượt bệnh nhân khám bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế cũng tăng đáng kể: từ 2.537 lượt năm 2005 lên 53.876 lượt năm 2010 và 64.000 lượt năm 2014. Theo đánh giá, công tác khám, chữa bệnh luôn thực hiện đúng quy định, không phân biệt khám, chữa bệnh giữa người bệnh có thẻ hay không có thẻ bảo hiểm y tế và giữa đối tượng chính sách với các đối tượng khác.

Về phát triển nguồn nhân lực cho ngành, trong 10 năm qua, Tân Biên đã cử 24 cán bộ đi học nâng cao trình độ chuyên môn (cử nhân 2 người, chuyên khoa cấp I 4 người; bác sĩ 12 người, dược sĩ 6 người).

Mặc dù đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên- theo như đánh giá của Huyện uỷ Tân Biên, việc thực hiện Nghị quyết 46 vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém. Theo đó, nguồn  lực cán bộ y tế của huyện có trình độ đại học còn thiếu, số lượng bác sĩ chưa đủ đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh cho nhân dân.

Công tác xã hội hoá về y tế chưa phát triển mạnh, quy mô các cơ sở khám, chữa bệnh còn nhỏ chưa đáp ứng yêu cầu khám và điều trị bệnh của người dân. Công tác tuyên truyền giáo dục chăm sóc sức khoẻ chưa thật sự sâu rộng; một bộ phận người dân thuộc đối tượng dân tộc thiểu số vẫn chưa có ý thức cao trong việc phòng bệnh.

Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế mới đạt 46,27% dân số. Tình trạng bác sĩ bỏ việc làm cho nguồn nhân lực luôn thiếu (từ năm 2005 đến nay có 6 bác sĩ và 1 dược sĩ bỏ nhiệm sở), trong khi đó, việc thu hút bác sĩ về công tác tại địa phương đang gặp rất nhiều thách thức, trở ngại. Tân Biên hiện chỉ đạt tỷ lệ 1,3 bác sĩ/vạn dân- một con số còn rất thấp.

Tại huyện Trảng Bàng, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 46, hạ tầng y tế của huyện đã có những thay đổi căn bản. Hiện tại 11/11 trạm y tế xã đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia và đã được đầu tư xây mới theo tiêu chí mới. Trung tâm Y tế huyện cũng được xây mới với quy mô 130 giường.

Song song với việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, mạng lưới y tế không ngừng củng cố và phát triển cả về nhân lực chuyên môn, thuốc và thiết bị y tế. Đến nay, Trung tâm Y tế huyện đã hình thành 12 khoa với 130 giường bệnh nội trú. Công tác xã hội hoá về y tế có những bước phát triển; trên địa bàn huyện có khoảng 150 cơ sở hành nghề Y dược tư nhân ở các xã, thị trấn (trong đó 100 cơ sở dược, 50 cơ sở y). Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho ngành y tế được Đảng bộ huyện quan tâm. Hiện nay ngành y tế huyện có 49 bác sĩ phục vụ tại tuyến huyện và xã.

Bà Phan Thị Ngọc Liên- Phó Giám đốc Sở Y tế phát biểu trong buổi làm việc tại Tân Biên.

Về những mặt hạn chế tồn tại- lãnh đạo Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Trảng Bàng cho biết, thiết bị y tế phục vụ khám, chữa bệnh có ở mức cơ bản nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người bệnh, nhất là những thiết bị hiện đại phục vụ việc chẩn đoán điều trị theo yêu cầu của người bệnh. Chế độ, chính sách dành cho cán bộ y tế chưa đủ mạnh để thu hút bác sĩ về tuyến huyện, đặc biệt là tuyến xã, trong vài năm tới sẽ thiếu bác sĩ.

Ở huyện Dương Minh Châu, đại diện Ban Tuyên giáo Huyện uỷ cho biết: những năm qua, huyện đã đầu tư xây mới 11/11 trạm y tế xã, thị trấn theo tiêu chuẩn thiết kế của Bộ Y tế với tổng kinh phí hơn 24 tỷ đồng. Hiện nay huyện đang tiếp tục đầu tư nâng cấp Trung tâm Y tế với kinh phí hơn 38 tỷ đồng. Toàn huyện hiện có 105 giường bệnh, đạt 9,38 giường bệnh/vạn dân; tỷ lệ bác sĩ, dược sĩ đạt 4,9/vạn dân. Công tác xã hội hoá y tế đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân.

Tính đến nay, trên địa bàn huyện có 142 cơ sở hành nghề y dược tư nhân (51 cơ sở hành nghề y và 91 cơ sở hành nghề dược). Trong thời gian qua, ngành y tế huyện đã nhận được sự hỗ trợ của ngành cấp trên và các công ty nước ngoài trong việc chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Năm 2012, Công ty Pouhung (Chà Là) tài trợ Trung tâm Y tế huyện 1 thiết bị dành cho khoa sản trị giá 100 triệu đồng; Bệnh viện Răng- Hàm- Mặt TP. Hồ Chí Minh tài trợ cho Trường tiểu học Thị trấn A một bộ ghế và một số dụng cụ nha khoa với tổng số tiền hơn 150 triệu đồng. 

Đánh giá về những mặt hạn chế, yếu kém, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Dương Minh Châu nhận định: một số cấp uỷ Đảng và chính quyền chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân; công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực y tế còn nhiều bất cập, một số chính sách về y tế không còn phù hợp nhưng chậm được sửa đổi hoặc bổ sung; đầu tư của Nhà nước cho y tế còn hạn chế, phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hợp lý, chưa hiệu quả...

Nhân lực- bài toán chưa có lời giải

Sau khi thực hiện giám sát ở ba huyện nêu trên, đoàn giám sát đã làm việc với lãnh đạo Sở Y tế và Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình. UBND tỉnh cũng đã có đánh giá sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 46 của Bộ Chính trị. Theo sự đánh giá này, 10 năm qua Tây Ninh đã xây dựng được một mạng lưới y tế dự phòng rộng khắp từ tỉnh tới xã, ấp. Hoạt động y tế dự phòng được tăng cường, giám sát dịch chặt chẽ, khống chế và dập dịch kịp thời; ứng phó được các vấn đề liên quan đến sức khoẻ ở cơ sở.

Chất lượng khám, chữa bệnh ngày càng nâng cao từ tỉnh đến xã, các bệnh viện. Các hoạt động dịch vụ, xã hội hoá y tế ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Y tế Gò Dầu, Trung tâm Y tế Trảng Bàng... được người dân hài lòng, ủng hộ. Bên cạnh các mặt đạt được, vẫn còn những điều đáng được tiếp tục quan tâm giải quyết: nhân lực y tế của tỉnh vừa thiếu về số lượng ở tất cả các tuyến, vừa hạn chế về chất lượng- nhất là tại tuyến y tế cơ sở nên chưa đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đặc biệt, số lượng bác sĩ còn rất thiếu so với nhu cầu hiện có, nhưng trong vài năm tới, số bác sĩ đến tuổi về hưu vẫn có nguy cơ lớn hơn con số bổ sung mới. Điều đó càng làm cho tình hình khó khăn hơn, trong khi chính sách thu hút bác sĩ vẫn còn hạn chế về mặt hiệu quả. Kinh phí chi cho các chương trình y tế quốc gia bị cắt giảm mạnh, do đó phải cơ cấu ngân sách tỉnh bù vào phần Trung ương cắt giảm để duy trì được các thành quả về phòng, chống bệnh tật và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế của tỉnh vẫn còn ở mức thấp, trong năm 2014 này, chỉ tiêu nâng số người tham gia bảo hiểm y tế vẫn chưa đạt.

Trong ba ngày giám sát, đoàn giám sát đã có nhiều ý kiến góp ý với các địa phương và ngành y tế. Theo ý kiến của các thành viên trong đoàn, các cấp chính quyền địa phương cần xem lại việc đầu tư thiết bị y tế với việc sử dụng thiết bị, vì nhiều nơi có máy móc nhưng không có người sử dụng.

Về con người, lãnh đạo đoàn giám sát đề nghị chính quyền địa phương, các cấp uỷ Đảng và ngành Y tế quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ, vì thiếu nhân lực ngành y đang là vấn đề nóng bỏng hiện nay. Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ đề nghị các cấp uỷ Đảng ở một số địa phương xem lại công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện Nghị quyết 46, trong đó chú ý đến vai trò của người đứng đầu. Một số thành viên trong đoàn cũng góp ý với lãnh đạo các huyện cần chú ý đến cơ chế tài chính, điều này rất quan trọng, vì có làm rõ về tài chính mới có hướng đầu tư trong giai đoạn tới.

Có thể thấy, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 46 của Bộ Chính trị, hạ tầng ngành Y tế Tây Ninh đã thay đổi diện mạo bởi nguồn lực đầu tư dồi dào. Tuy nhiên, vấn đề lo nhất hiện nay vẫn là số lượng và chất lượng đội ngũ nhân lực của ngành y - một bài toán được đặt ra từ lâu nhưng đến nay vẫn chưa có lời giải.

Việt Đông