Cây rừng trên sườn núi bị lửa thiêu trụi cành lá.

Ngày 4.2.2015, một cánh rừng ở  khu vực Hàm Rồng, trên sườn phía Đông núi Bà Đen bỗng bốc cháy.

Một người dân bán tạp hoá ngay dưới chân núi Bà Đen kể lại, khoảng 9 giờ hôm ấy, khi ông đang trông coi cửa hàng thì thấy trên sườn núi khói bốc lên mịt mù. Sau đó, đám cháy lan rộng dữ dội. Khoảng 30 phút sau, lực lượng bảo vệ rừng, xe chữa lửa tấp nập chạy đến chân núi. Mọi người xúm nhau khuân vác những thùng nước leo lên sườn núi để chữa cháy. Đến khoảng 16 giờ cùng ngày, ngọn lửa mới được dập tắt. Tuy nhiên, khi lực lượng chữa cháy về rồi, khoảng 21 giờ cùng ngày, ngọn lửa lại bùng phát và đám cháy tiếp tục lan rộng, đến 9 giờ hôm sau mới tắt hẳn.

Ngày 6.3 vừa qua, chúng tôi leo lên sườn núi Bà Đen- nơi đã xảy ra hoả hoạn. Từ chân núi lên độ cao khoảng 500 mét, chúng tôi đến khu vực hang Chén, Hàm Rồng thấy nhiều cây rừng trụi lá, thân cành cháy đen, chơ vơ lưng chừng núi. Từ hang Chén, chúng tôi đi cắt ngang sườn núi về phía phải khoảng 100 mét đến chỗ rừng bị cháy.

Trước mắt chúng tôi là một khoảnh sườn núi khoảng 1 ha cây cối bị thiêu rụi gần như hoàn toàn. Hiện trường còn lại là những khối đá nám đen, nằm trơ trơ giữa trời. Cạnh đó, nhiều cây rừng bị lửa thiêu cháy gần như hoàn toàn, nhiều cây khá to, đen như than, đang chờ ngày… ngã gục. Cảnh tượng cho thấy trận hoả hoạn phải dữ dội lắm mới khiến những thân cây tươi khoẻ bị “hầm” thành than như thế. Trên mặt đất, xen kẽ giữa các tảng đá là một lớp tro tàn khá dày.

Quan sát kỹ, chúng tôi thấy có khá nhiều cá thể ốc núi bị “nướng” rụi, chỉ còn lại lớp vỏ. Bao quanh khu vực đã xảy ra hoả hoạn, hàng ngàn cây rừng to, nhỏ khác cũng bị cháy xém, thân cành rụng sạch lá, chưa biết chúng sống chết ra sao. Một vườn chuối cạnh đó cũng bị vạ lây. Rất nhiều thân cây chuối, tàu lá chuối bị khô héo do sức nóng của bà hoả gây ra.

Nhiều dây leo, cây bụi khác đang khô lá. Hai bên đường lên hang Chén, Hàm Rồng có khá nhiều vườn xoài đã được chủ vườn mé nhánh, rong cành, bỏ khô thành một lớp thực bì dày dặn trên mặt đất. Thời tiết nay đang mùa khô hanh, lại có nhiều du khách tìm đến các hang động trên núi để thắp hương, cúng vái. Vì vậy, tất cả các loại dây leo, bụi rậm, vườn cây đều tiềm ẩn nguy cơ phát hoả rất đáng ngại.

Nói về vụ cháy rừng trên, ông Vũ Đức Kim- Phó trưởng Ban Quản lý khu rừng lịch sử văn hoá núi Bà cho biết, diện tích rừng bị cháy trong vụ hoả hoạn vừa qua chiếm khoảng 1 ha. Đó là rừng khoanh nuôi, thuộc khoảnh 2- tiểu khu 66, núi Bà. Nguyên nhân gây hoả hoạn có thể do người dân bất cẩn khi dùng lửa săn bắt.

Khi phát hiện cháy rừng, lực lượng bảo vệ đã phối hợp với công an, dân quân tự vệ của UBND phường Ninh Sơn, lực lượng của Khu di tích lịch sử văn hoá- danh thắng và du lịch núi Bà, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, tổng cộng 85 người cùng lên sườn núi dập lửa. Tuy nhiên, do dốc núi cao, đường lên núi gập ghềnh, hiểm trở nên phải đến ba lần dốc sức, lực lượng chữa cháy mới dập tắt được hoàn toàn ngọn lửa.

Sau vụ hoả hoạn nói trên, Ban quản lý khu rừng văn hoá lịch sử núi Bà đã tổ chức cuộc họp, mời lãnh đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan để rút kinh nghiệm, bàn bạc, thống nhất kế hoạch phối hợp phòng cháy chữa cháy rừng mùa khô năm 2014 - 2015.

Mặt khác, Ban quản lý khu rừng văn hoá lịch sử núi Bà cũng đã tăng cường công tác tuần tra bằng cách thành lập một chốt phòng chống cháy rừng, túc trực suốt 24/24 giờ ngay chân núi. Đồng thời, lực lượng bảo vệ rừng đi tuần tra liên tục trong Khu du lịch núi Bà để quan sát, ngăn ngừa việc du khách đốt lửa, quăng tàn thuốc lá gây nguy cơ  hoả hoạn. Ông Kim thừa nhận, hiện nay công tác phòng chống cháy rừng ở khu vực sườn núi rất khó, vì ở đó không có mạch nước nên không thể xây dựng hệ thống dẫn nước, dự trữ nước chữa cháy như một vài địa điểm khác trên sườn núi.

Một cây rừng bị cháy đen chờ ngày ngã xuống.

Từ vụ hoả hoạn nêu trên cho thấy công tác phòng chống cháy rừng trên núi Bà Đen chưa thật sự hiệu quả. Ở những khu vực không có mạch nước thật ra vẫn có thể xây dựng hệ thống chứa nước dự trữ phục vụ cho công tác phòng cháy chữa cháy rừng. Không thể để đến khi cháy rừng mới huy động sức người vác từng can nước leo lên núi “cứu chữa theo kiểu đối phó”.

Trước mùa khô, cần thực hiện việc phát quang, tạo đường băng cản lửa, chủ động đốt có kiểm soát thực bì, để nếu rủi có xảy ra hoả hoạn thì chỉ gây thiệt hại ở một diện tích nhỏ, không để lan rộng như vụ cháy rừng vừa qua. 

Trên núi Bà Đen có hệ thống chùa chiền, cáp treo, máng trượt với hàng ngàn du khách tham quan, vãng cảnh trong mùa lễ hội. Nếu không may hoả hoạn lan rộng ra đến khu vực Hội Xuân thì hậu quả không thể nào lường hết được. Hiện nay, thời tiết khô hanh đang diễn ra, nguy cơ cháy rừng đang ở cấp V- cấp cao nhất, cực kỳ nguy hiểm, nên vụ cháy rừng trên núi Bà Đen là lời cảnh báo không thừa.

Trường Sơn