Ngày xưa ở quê tôi, chỉ mấy nhà khá giả mới sắm nổi cây đèn “ết đa”, giá ước tính tròm trèm gần trăm giạ lúa. Đèn cũng chỉ được người ta mang ra dùng mỗi khi có đám tiệc.

Thời đó, mỗi lần trong xóm có đám cưới, đám giỗ, thì bọn trẻ chúng tôi kéo nhau đến xem, thức đến khuya. Nhiều đứa ước ao ba mẹ có đủ tiền sắm cây đèn như vậy để thắp sáng cho con nít cả xóm qua chơi. Bên ánh đèn “ết đa”, người lớn nhâm nhi ly rượu với sáu câu vọng cổ hay mấy bản vắn “ba Nam, sáu Bắc” nghe ngọt lịm.

Thắp đèn “ết đa” cũng là một kỹ thuật phức tạp mà không dễ mấy người được giao nhiệm vụ. Việc châm dầu, bơm hơi, chỉnh béc, luộc lưới măng xông đều cần kỹ năng thành thạo sao cho không hư sồi bơm, gãy kim, hỏng béc phun dầu và măng xông.

Nó chỉ là một tấm lưới làm bằng cotton, nhưng bắt lửa không bị cháy mất mà còn phát ra ánh sánh trắng dễ coi hơn mọi thứ đèn thời đó. Măng xông mới dùng lần đầu thì dễ, khi đã đốt qua một lần, phải được giữ kỹ, con nít không được xớ rớ, dễ hoá thành tro.

Đèn “ết đa” đã xa rồi trong dĩ vãng, nay không còn mấy người dùng, nhưng dường như nó vẫn tỏa sáng trong trái tim của nhiều người hoài cổ.

Theo danviet