Hàng chục năm qua, khi mực nước trong hồ Dầu Tiếng xuống thấp, hàng trăm người dân đến cất chòi, lều trên đất bán ngập trong hồ; họ trồng mì, đánh bắt thuỷ sản, đưa đò qua đảo, vận chuyển hàng nông sản. Nhiều người đưa vợ chồng, con cái đến định cư; nuôi gia cầm, gia súc để tăng thu nhập gia đình. Một số người dân còn mở quán bán cà phê, nước giải khát để phục vụ cư dân sinh sống trong khu vực hồ.

Những căn chòi đều có diện tích không lớn, chỉ khoảng vài chục mét vuông, dùng vật liệu gọn, nhẹ như gỗ, tre, lợp tôn, che chắn bằng bạt nylon để dễ khiêng lên, khiêng xuống khi cần thiết.

Một vài gia đình có điều kiện đầu tư chi phí, xây nơi ở trên những thùng nhựa được kết nối thành bè, tạo thành căn chòi nổi bập bềnh trên sóng nước. Khi nước lên, nước xuống, chỉ cần di dời "mái ấm của gia đình" theo mực nước và neo đậu lại để làm ăn sinh sống.

Hiện nay, nước trong công trình thủy lợi nhân tạo lớn nhất Đông Nam Á này chưa tích đến đỉnh điểm nhưng tất cả cư dân trong hồ đều di dời nơi trú ngụ lên mái trong của bờ đê để tránh ngập. Sáng 30/10, dọc theo bờ hồ đoạn từ xã Dương Minh Châu đến xã Cầu Khởi, xã Lộc Ninh, tỉnh Tây Ninh, hàng chục căn chòi đã lùi sát vào bờ đê. Một vài căn đặt trên phao nổi, những căn chòi khác được đặt trên thân đê.

Anh Nguyễn Văn Út là di dân từ Campuchia về hồ Dầu Tiếng sinh sống hơn 10 năm nay. Hằng ngày, anh làm nghề giăng lưới cá hoặc thả câu trong hồ để kiếm cá mưu sinh. Hơn một tháng qua, người thanh niên này cùng một số bạn bè khiêng căn chòi của gia đình từ đất bán ngập đặt trên mái đê hồ.

“Trước tình hình mưa bão thất thường như hiện nay, tôi phải mua thêm đinh, dây kẽm gia cố lại căn chòi để ở tạm, chờ thời tiết ổn định mới tiếp tục đánh bắt cá” - anh Út nói.

Anh Nguyễn Văn Tèo cũng từ bên kia biên giới về đây cư ngụ và kiếm sống bằng nghề sông nước. Anh Tèo vừa dùng dây neo chằng căn chòi của mình cho thêm kiên cố. Ngoài việc lo di dời nơi ăn ở, thanh niên ở đây còn dùng một số thân cây tràm xóc chéo, tạo thành dàn giáo tạm bợ để đưa hàng chục chiếc vỏ lãi lên khỏi mặt nước, nhằm tránh sự tác động của mưa to, gió lớn.

“Chúng tôi phải bảo quản ghe thuyền, nếu không giông gió khiến các phương tiện va đập vào nhau, hoặc bị lật, chìm hư hỏng máy móc hết”.

Người thanh niên này cho hay, trước tình hình giông gió, sấm chớp trên mặt hồ, những người làm nghề giăng câu thả lưới như anh tạm thời treo lưới để bảo đảm an toàn cho bản thân.

Cạnh nơi anh Tèo ở, hiện có cả chục căn chòi khác cũng vừa được di dời từ đất bán ngập lên mái đê. Hầu hết những căn chòi này không có ai trông coi. Hỏi han anh Tèo mới biết, chủ nhân của chúng đã sang đảo Nhím để nhổ mì thuê kiếm sống, đến chiều tối hoặc ngày hôm sau mới trở về.

Anh Tèo cho biết thêm, vừa qua, lực lượng chức năng có đến nhắc nhở việc cất chòi ở trên mái đê là vi phạm quy định về bảo đảm an toàn đê điều và đề nghị di dời đi nơi khác. Những người dân ở đây không biết đem tài sản của mình đi đâu nên nán ở lại, chờ hết mùa mưa giông.

Ở khu vực ngã ba bờ Hồ cũng có một vài căn chòi tương tự. Có chòi trở thành điểm bán cà phê, nơi dừng chân chờ đò của khách thương hồ. Cư dây ở đây sống lay lắt như thế, chờ đến tháng hai năm sau, khi mực nước hồ rút xuống, họ khiêng căn chòi của mình di dời xuống đất bán ngập, tiếp tục bám hồ mưu sinh./.

Đại Dương - Quốc Sơn