Như đã thành thông lệ, cứ qua vài trận mưa đầu mùa rải rác là nước sông Vàm Cỏ Đông lại từ màu xanh trong chuyển sang đen dần và bốc lên mùi hôi thối rất khó chịu. Tình trạng này nhiều người đi trên tuyến đường từ thị trấn Bến Cầu qua phà Bến Đình (xã Tiên Thuận, huyện Bến Cầu) để ra quốc lộ 22B lên thành phố Tây Ninh đều đã từng chứng kiến. Vào thời điểm buổi trưa nắng nóng, khách qua phà ai cũng ngán ngẩm khi phải hít thở trong bầu không khí nồng nặc mùi hôi thối từ dưới mặt nước bốc lên. Không chịu nổi, nhiều người phải dùng tay bịt cả miệng và mũi lại.

Qua câu chuyện với các anh Lưu Văn Cường và Phan Văn Vĩ cùng ngụ ấp Bàu Tép, xã Tiên Thuận, nhân viên làm việc ở phà Bến Đình gần 2 năm nay, chúng tôi được biết, mỗi ngày các anh đều phải chịu đựng mùi hôi thối như vậy, làm việc ở đây thường xuyên, sau này mang bệnh là cái chắc. Từ đầu tháng 5 này, cứ khoảng từ 8 đến 10 giờ trưa là nước sông từ phía thượng nguồn các huyện Hoà Thành và Châu Thành chảy về làm cho nước sông nơi đây chuyển màu và bốc mùi. Đến ngày 22.5 vừa qua, mặt nước sông đục hẳn, đen xì và hôi thối không chịu nổi.

Chị Phạm Thị No, cư ngụ tại ấp B, xã Tiên Thuận được hơn 3 năm, hằng ngày bán hàng thực phẩm tại đầu tuyến phà Bến Đình thuộc ấp Cẩm Long, xã Cẩm Giang, huyện Gò Dầu bức xúc: “Tình trạng này diễn ra từ rất lâu rồi, cứ từ ngày 10-15 hằng tháng là lượng nước thải rất lớn từ thượng nguồn trên các huyện Châu Thành và Hoà Thành lại đổ về. Nước sông đen ngấy và hôi thối nồng nặc, ngửi hoài nhức cả đầu. Những hôm thèm ăn ốc bươu vàng, tôi lội xuống bờ sông nhặt ốc, về tay, chân ngứa ngáy cả ngày cả đêm”.

Xung quanh vấn đề nước sông ô nhiễm kể trên, ông Phạm Văn Mật- trưởng ban quản lý ấp B, xã Tiên Thuận lắc đầu ngao ngán bảo: đó là chuyện… muôn thuở! Họp ở ấp, người dân địa phương đã phản ánh rất nhiều rồi. Bản thân ông khi về xã họp hoặc tham dự các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh, huyện cũng đã nhiều lần lên tiếng về vụ việc ấy, nhưng sự tình đâu vẫn vào đấy, nước sông vẫn hôi thối như hiện tại.

Ông Mật còn cho biết thêm, giữa tháng 3.2014, nước sông Vàm từ thượng nguồn phía các huyện Hoà Thành và Châu Thành đổ về làm cá dưới sông chết hàng loạt, trôi nổi khắp trên mặt nước, người dân chèo xuồng đi nhặt cá chết, cá thối về cho gia súc, gia cầm ăn, có người gom được cả bao. Gia đình ông Mật có hơn 4 ha lúa ở Mương Chuối thuộc ấp A. Trước năm 1985, mỗi lần đi gieo trồng, bón phân, xịt thuốc sâu, bệnh hay thăm ruộng lúa về gặp buổi trưa nắng gắt ông có thể ngồi trên xuồng múc nước sông lên tắm thoả thích.

Nhưng về sau này, không ai dám đụng đến nước sông nữa. Không dám tắm rửa đã đành, dùng nước sông bơm cho ruộng lúa cũng khiến cây lúa chuyển từ màu xanh sang màu vàng như bị mắc phèn chua, lại phát triển chậm và cho năng suất thấp hơn.

Đáng thương nhất là gia đình của anh Đạt, từ quê Đồng Tháp trôi giạt đến vùng này kiếm sống bằng nghề nuôi cá bè. Do nguồn nước sông Vàm ô nhiễm, vụ cá bè năm 2013 của anh ở Bến Trâu (Bến Đình cũ) đoạn gần phà Bến Đình đã rơi vào “phá sản”, bởi hơn 10.000 con cá diêu hồng anh nuôi đều chết trắng, anh bị thiệt hại hơn 75 triệu đồng.

Nhiều hộ nuôi cá bè ở ấp Cẩm An, xã Cẩm Giang cũng gặp cảnh điêu đứng tương tự. Năm nay anh Đạt chuyển sang nuôi cá lóc với hy vọng cá chết ít hơn. Thế nhưng anh cũng không tránh khỏi nỗi lo buồn về hiện tượng cá bị nổi ghẻ khiến mất giá, lợi nhuận thấp đi.

Hiện tượng nước sông Vàm bị ô nhiễm nặng nề từ giữa tháng 3 đến tháng 8 hằng năm ở đoạn qua phà Bến Đình chắc chắn phải có nguyên nhân. Nguồn nước bẩn ấy từ đâu mà có, do nơi nào thải ra là việc mà các cấp, ngành chức năng nếu chịu khó vào cuộc thì sẽ tìm ra lời giải đáp. Vấn nạn này cần phải được giải quyết nhanh chóng, để người dân yên tâm làm ăn, sinh sống, không thể cứ tiếp diễn mãi tình trạng “biết rồi, khổ lắm, nói mãi”.

Quang Son