Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng

Lịch sử Đảng bộ tỉnh nhà ghi rõ, năm 1973, Hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam đã được ký kết, quân xâm lược Mỹ phải rút về nước, nhưng chế độ cũ của chính quyền Sài Gòn vẫn còn đó và vẫn hung hăng tiếp tục chiến tranh. Ngay khi hiệp định ký chưa ráo mực, nguỵ quyền Sài Gòn đã quyết định mở chiến dịch “tràn ngập lãnh thổ” hòng chiếm nhiều đất, giành nhiều dân. Ở Tây Ninh, chính quyền, quân đội Sài Gòn dùng nhiều cánh quân, mỗi cánh từ 4 đến 5 tiểu đoàn, càn quét các địa bàn trọng điểm như Nam Toà Thánh, Bắc Gò Dầu, Đông Trảng Bàng, với âm mưu lấn chiếm, đóng đồn bót ở những vùng lực lượng cách mạng làm chủ.

Đầu năm 1974, thực hiện Nghị quyết 12 của Trung ương Cục, Tỉnh uỷ Tây Ninh chỉ đạo tập trung phá bình định của địch ở nông thôn, vùng ven và đô thi, đồng thời ra sức xây dựng lực lượng hậu phương lớn mạnh để có thời cơ là vùng lên giành chính quyền về tay nhân dân. Lực lượng vũ trang cách mạng đã từng bước phát triển phong trào đánh phá bình định lấn chiếm của địch, tiêu diệt và tiêu hao nhiều sinh lực địch, tiến công gỡ đồn bót, giải phóng từng vùng, giành quyền làm chủ cho nhân dân với nhiều mức độ khác nhau.

Trong những tháng cuối năm, cùng với nhân dân các địa phương trên toàn miền Nam, quân dân Tây Ninh bước vào chiến dịch mùa khô 1974 - 1975 với lực lượng vũ trang đã có sự phát triển mới về chất lượng. Mở đầu chiến dịch ngày 7.12.1974, ba tiểu đoàn chủ lực của tỉnh 14, 16, 18 tấn công tiêu diệt đồn Trường Đức, Quy Thiện (nay thuộc các xã Trường Đông, Trường Hoà, huyện Hoà Thành) và đánh thiệt hại nặng 3 đồn khác. Cùng lúc, kết hợp với lực lượng chủ lực Miền, lực lượng vũ trang Tây Ninh mở đợt tấn công quy mô vào khu trung tâm truyền tin của địch trên đỉnh núi Bà Đen, với quyết tâm phải chiếm bằng được đỉnh cao lợi hại này.

Trên các chiến trường Trảng Bàng, Gò Dầu, Dương Minh Châu, Bến Cầu, Châu Thành, Thị xã, các thứ quân đều đồng loạt tổ chức các trận đánh hợp đồng, thu nhiều thắng lợi lớn. Kết quả là trong đợt 1 chiến dịch từ ngày 7.12 đến 18.12.1974, quân dân Tây Ninh đã đánh 65 trận, tiêu diệt và bắt sống 931 tên, trong đó có nhiều sĩ quan cấp tá và cấp uý, tiêu diệt 5 đồn và đánh thiệt hại nặng 10 đồn bót khác trên các địa bàn Nam Toà Thánh, Trảng Bàng, Gò Dầu, lộ 13 - Suối Đá, (huyện Dương Minh Châu) Châu Thành và Bến Cầu; bắn cháy và phá huỷ 12 máy bay các loại, phá huỷ 14 khẩu pháo, bắn cháy 5 kho nhiên liệu và kho đạn, thu trên 149 súng các loại và nhiều quân trang quân dụng.

Bước vào đợt II chiến dịch, đêm 6 rạng ngày 7.1.1975, bộ đội chủ lực Miền đánh một trận quyết định lên núi Bà Đen và hoàn toàn tiêu diệt cứ điểm này. Sáng ngày 7.1.1975, cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng tung bay trên đỉnh núi. Từ cao điểm gần 1.000 mét này, pháo binh quân giải phóng đã khống chế toàn bộ hoạt động của địch ở Thị xã. Địch phải làm việc, ăn, ở dưới hầm ngầm, thị xã Tây Ninh từ đó cho đến ngày giải phóng giống như một thành phố chết.

Sau khi chiến thắng núi Bà Đen, Bộ Tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam tăng cường thêm cho Tây Ninh Trung đoàn 205 và Trung đoàn 201 để hỗ trợ Tây Ninh thực hiện chủ trương đánh bại kế hoạch bình định lấn chiếm mới của địch tại địa phương. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, quân và dân Tây Ninh hạ quyết tâm mở đợt tấn công mạnh, quét sạch quân nguỵ và bộ máy nguỵ quyền ở vùng bờ Tây sông Vàm Cỏ Đông, giải phóng từng địa phương, tạo thành hành lang nối liền Tây Ninh với Long An, mở đường cho quân chủ lực cách mạng đánh xuống vùng đồng bằng sông Cửu Long, góp phần tạo điều kiện thực hiện kế hoạch giải phóng Sài Gòn.

Với quyết tâm quét sạch quân nguỵ, giải phóng quê hương, đêm 13.1.1975, lực lượng vũ trang tỉnh tấn công các khu của địch trên toàn huyện Bến Cầu và ba xã cánh Tây Trảng Bàng. Đến 15 giờ ngày 14.3.1975, lực lượng vũ trang Tây Ninh hoàn toàn làm chủ huyện Bến Cầu và ba xã trên. Bến Cầu là huyện đầu tiên của tỉnh được giải phóng. Địch tập trung lực lượng phản kích ác liệt nhưng vẫn không giành lại được.

Trên chiến trường Đông Bắc tỉnh, bộ đội địa phương và du kích Dương Minh Châu kết hợp với Trung đoàn 16 tấn công tiêu diệt các chốt địch ở Bến Củi, Đất Sét, Truông Mít, Cầu Khởi. Ngày 17.3.1975, Trung đoàn 16 và Tiểu đoàn 14 tập kích tiêu diệt đồn Trà Võ (xã Thạnh Đức, huyện Gò Dầu). Từ đây phần lớn vùng nông thôn Dương Minh Châu và vùng núi Bà Đen đã được giải phóng. Ở Tân Biên, lực lượng vũ trang địa phương tiến công giải phóng Mỏ Công, Suối Ông Đình- là những phần đất cuối cùng mà địch còn cố bám lấy ở địa bàn huyện Tân Biên. Trong khi đó, ở Gò Dầu, tinh thần chiến đấu của binh lính địch hoang mang cực độ nên ngày 23.3.1975, tất cả dân vệ của một ấp chiến lược xã Bàu Đồn đã tự mang vũ khí quy hàng.

Song song với đấu tranh vũ trang, phong trào đấu tranh chính trị và binh vận của quần chúng trong thời gian này cũng phát triển mạnh mẽ, phá lỏng thế kìm kẹp của địch ở khắp nơi. Có nơi địch không còn kiểm soát nổi dân, phải để cho nhân dân tự do đi lại, nhờ đó các đội tự vệ, du kích mật và cán bộ của ta hoạt động mạnh hơn, góp phần làm rối loạn hậu phương địch.

Giữa lúc đó, ngày 18.3.1975, quân cách mạng tiến công thị xã Buôn Ma Thuột trong chiến dịch Tây Nguyên và giành thắng lợi nhanh chóng. Quân đoàn 2 nguỵ tan rã và sau đó bị tiêu diệt. Tiếp theo chiến dịch Tây Nguyên, là chiến dịch Huế - Đà Nẵng làm tan rã Quân đoàn l. Trước những chiến thắng vang dội ở miền Nam, ngày 31.3.1975 Bộ Chính trị nhận định, thời cơ giải phóng Sài Gòn - Gia Định đã hoàn toàn chín muồi: “Hiện nay ta có đầy đủ lực lượng và khả năng để giành thắng lợi hoàn toàn trong một thời gian ngắn hơn dự kiến rất nhiều”. Ngày 14.4.1975 Bộ Chính trị phê chuẩn đề nghị của Bộ chỉ huy chiến dịch đặt tên chiến dịch tiến công giải phóng Sài Gòn - Gia Định là chiến dịch Hồ Chí Minh.

Trong bối cảnh nhiệm vụ chung là tranh thủ giải phóng Sài Gòn trước mùa mưa năm 1975, Quân uỷ và Bộ Chỉ huy Miền giao nhiệm vụ cụ thể cho Tây Ninh là phải tự lực giải phóng địa phương mình, đồng thời phải tổ chức đánh địch liên tục để kìm chân Sư đoàn 25, Liên đoàn biệt kích 81 và cả lực lượng địch ở địa phương, không cho rút chạy về Sài Gòn để góp phần tạo điều kiện cho lực lượng chủ lực của ta tấn công giải phóng Sài Gòn.

Thực hiện chủ trương đó, Tỉnh uỷ Tây Ninh đề ra nhiệm vụ: “Huyện tự giải phóng huyện, xã tự giải phóng xã, không để địch ở địa bàn này sang cố thủ ở địa bàn khác”. Đêm 24.4.1975, lực lượng vũ trang Tây Ninh dùng 3 tiểu đoàn 14, 18, 20 tổ chức đánh chiếm cầu Bàu Nâu, cắt đứt quốc lộ 22, không cho Trung đoàn 49 thuộc Sư đoàn 25 nguỵ tháo chạy về Sài Gòn.

Đêm 27.4.1975, thực hiện phương án đánh chiếm khu vực trung tâm huyện Toà Thánh, Tiểu đoàn 24 đánh chiếm Quy Thiện và sáng ngày 28.4, các đơn vị đều đồng loạt nổ súng tấn công các mục tiêu. Lực lượng vũ trang và quần chúng nhân dân bao vây bức rút, bức hàng... giải phóng hàng loạt đồn bót, dồn địch lui dần về khu vực trung tâm đầu não...

Ở Gò Dầu, ngày 26.4, bộ đội huyện kết hợp với du kích và nhân dân tấn công các đồn trong huyện và đến ngày 29.4, huyện Gò Dầu cơ bản giải phóng, quân địch chỉ còn 2 bót ở chi khu Gò Dầu và Bàu Đồn. Ở Trảng Bàng, ngày 27.4, lực lượng địa phương tấn công chiếm lĩnh Gia Huỳnh.

Ngày 28.4, một bộ phận của Tiểu đoàn 1, cánh Đông của huyện dùng 2 đại đội đánh vào chi khu Trảng Bàng và một đại đội cùng nhân dân bao vây bức hàng nhiều đồn ở Gia Lộc, Lộc Hưng.

Ngày 29.4, du kích An Tịnh- với sự hỗ trợ của nhân dân- bao vây các đồn bót địch trong xã, buộc địch phải đầu hàng và nộp súng. Cùng ngày 29.4 quân dịch ở hai đồn Gia Bình và Tha La, trước sức ép của ta, cũng buông súng đầu hàng.

Đúng 16 giờ ngày 29.4, quân dân Trảng Bàng đã cắm lá cờ giải phóng lên nóc dinh Quận trưởng nguỵ quyền Trảng Bàng - cửa ngõ phía Bắc Sài Gòn trên quốc lộ 1, Trảng Bàng là huyện thứ hai của tỉnh được giải phóng.

Ở huyện Châu Thành, ngày 29.4.1975, hai tiểu đoàn bộ đội địa phương huyện tiến vào khu tam giác Thanh Điền, Cao Xá, Thái Bình, hình thành thế bao vây Thị xã, trong khi đó một bộ phận chủ lực của tỉnh áp sát phía Nam Thị xã và một bộ phận công an vũ trang đã lọt được vào nội thị…

Trong khi đó bão lửa của pháo binh ta từ núi Bà dội xuống, kẻ địch ở thị xã Tây Ninh hoang mang, hoảng loạn cực độ. Sáng ngày 29.4 Bộ chỉ huy chiến dịch giải phóng Tây Ninh bắt được sóng truyền tin của Đại tá Bùi Đức Tài, Tỉnh trưởng nguỵ quyền kiêm Tiểu khu trưởng Tiểu khu quân sự Tây Ninh.

Qua liên lạc với Tỉnh đội trưởng Tây Ninh Nguyễn Thành Dương, Đại tá Tài xin được gặp đại diện Quân Giải phóng để bàn việc ngừng bắn. Tỉnh đội trưởng Nguyễn Thành Dương họp Bộ chỉ huy chiến dịch, dõng dạc nói: “Việc này phải giao cho Năm Hùng, chứ không ai khác”.

Năm Hùng là tên thường gọi của Đại tá Trần Nam Hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, một trong số rất ít những nhân chứng lịch sử của ngày giải phóng Tây Ninh hiện còn sống.

NGUYỄN TẤN HÙNG

(Kỳ sau: Chuyện bây giờ mới kể của một người Tây Ninh anh hùng)