Bia tưởng niệm anh hùng liệt sĩ tại ấp Thanh Phước.

Xã Thanh Điền nằm ở phía Đông Nam huyện Châu Thành, phía Tây và Nam có sông Vàm Cỏ Đông bao bọc; phía Bắc giáp thành phố Tây Ninh (nơi gần nhất chỉ cách trung tâm Thành phố khoảng 1km) và xã Thái Bình (cùng huyện Châu Thành); phía Đông giáp xã Hiệp Tân của huyện Hoà Thành. Thanh Điền cùng với xã Thái Bình và khu vực phía Tây Nam thành phố Tây Ninh tạo thành khu tam giác mà trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, giữa ta và địch luôn giằng co ác liệt. Thanh Điền chính là nơi diễn ra trận đánh đầu tiên của lực lượng kháng chiến tỉnh nhà khi thực dân Pháp tái chiếm Tây Ninh sau ngày độc lập 2.9.1945.

KIÊN CƯỜNG THỜI ĐÁNH GIẶC...…

Sau khi cuộc khởi nghĩa Nam kỳ vào đêm 23.11.1940 thất bại, thực dân Pháp tăng cường các cuộc hành quân truy tìm các tổ chức cách mạng miền Nam, phong trào cách mạng tỉnh Tây Ninh tạm thời lắng xuống. Giai đoạn này, hoạt động của các cơ sở Đảng chưa có sự liên kết chặt chẽ, chưa liên lạc được với cấp trên thường xuyên. Cùng với phong trào Việt Minh còn có sự hoạt động công khai của phong trào Thanh niên Tiền phong.

Những đảng viên đầu tiên ở Tây Ninh lúc bấy giờ nhận được chỉ thị của Xứ uỷ là “nắm lấy Thanh niên Tiền phong, cấp bộ Đảng phải tranh thủ chỉ đạo và sử dụng phong trào công khai này”. Tại xã Thanh Điền, cơ sở Đảng đã nhanh chóng lãnh đạo được lực lượng Thanh niên Tiền phong, hướng dẫn thanh niên tham gia tập võ nghệ, tập quân sự, học văn hoá… nhiều lớp võ đã được mở ở các ấp Thanh Trung, Thanh Đông, Thanh Phước. Lực lượng Thanh niên Tiền phong của xã tự trang bị vũ khí bằng cách làm tầm vông vạt nhọn, làm cung tên có tẩm thuốc độc và tổ chức canh gác trên các trục lộ…

Từ khi có chủ trương mới của Đảng, cuối tháng 3.1945 trở đi, cách mạng Việt Nam chuyển lên thành cao trào và những cuộc khởi nghĩa liên tiếp nổ ra ở nhiều địa phương. Tháng 4.1945, cùng với các nơi trong tỉnh, các đảng viên ở Thanh Điền bắt đầu tổ chức cơ sở Việt Minh trong hãng đường Ga-răng của thực dân Pháp. Phong trào Việt Minh phát triển rộng ra toàn xã Thanh Điền, thu hút được cả một số sĩ quan Pháp (bị phát-xít Nhật cô lập sau ngày Nhật đảo chính Pháp tháng 3.1945) đi theo Việt Minh.

Từ Thanh Điền, phong trào cách mạng phát triển mạnh và lan dần đến các xã thuộc tổng Giai Hoá (còn gọi là vùng Ngũ Long, tức huyện Bến Cầu ngày nay). Ngày 19.8.1945, ở Hà Nội cách mạng nổ ra và giành thắng lợi. Ngày 23.8, Tây Ninh nhận lệnh khởi nghĩa. Chiều ngày 24.8, lực lượng quần chúng đầu tiên từ vùng Bến Cầu được đưa xuống hãng đường Ga-răng, sau đó vào tập trung tại xóm Dốc, ấp Thanh Thuận, xã Thanh Điền để ổn định tổ chức và chờ lệnh xuất phát.

Sáng ngày 25.8, từ xã Thanh Điền, đoàn biểu tình khoảng 400 quần chúng có trang bị tầm vông vạt nhọn, cung tên, giáo mác, tiến về sân vận động Thị xã. Khoảng 14 giờ cùng ngày, cán bộ cách mạng từ Sài Gòn mang chỉ thị cướp chính quyền của Xứ uỷ lên Tây Ninh. Ban lãnh đạo cấp tốc triệu tập cuộc họp khẩn để bàn kế hoạch hành động, huy động hơn 500 quần chúng có trang bị súng, giáo mác chiếm các công sở, đột nhập dinh tỉnh trưởng.

Ngay trong đêm 25.8, cuộc khởi nghĩa của nhân dân Tây Ninh thành công. Tại Thanh Điền, hội tề xã tự giải tán, chính quyền cách mạng được thành lập, gồm các ông Võ Văn Truyện (Chín Truyện)- Chủ tịch, Trương Văn Cảnh- Phó Chủ tịch, Trần Văn Chảnh- Thư ký. Chính quyền cách mạng tuyên bố tịch thu toàn bộ đất sở Tây như: Oconel, hãng đường, Hai Nan; tất cả máy móc, trâu bò đem phát cho dân nghèo.

Sản xuất giày xuất khẩu tại KCN Thanh Điền.

Các bậc lão thành cách mạng hiện còn sống tại xã Thanh Điền không thể nào quên được trận đánh Pháp vang dội của dân quân xã Thanh Điền kết hợp với lực lượng vũ trang tỉnh tại Bàu Cá Trê, vào những ngày cuối năm 1945. Lúc ấy, sau khi thực dân Pháp núp bóng quân Anh vào miền Nam tước vũ khí của phát xít Nhật, chúng đã nổ súng chiếm một số công sở tại Sài Gòn, tiến hành cuộc chiến xâm lược nước ta lần thứ hai; nhiều trận đánh ác liệt nổ ra từ Bà Quẹo, Tham Lương đến Suối Sâu, Trâm Vàng và Bến Kéo.

Do tương quan lực lượng quá chênh lệch giữa ta và địch nên quân Pháp vẫn nhanh chóng tiến quân chiếm được thị xã Tây Ninh vào ngày 8.11.1945. Ba ngày sau khi chiếm thị xã Tây Ninh, quân Pháp cho 2 xe quân sự chở sĩ quan, binh lính đến hãng đường Thanh Điền để khảo sát tình hình. Nhận được tin này, lực lượng vũ trang của ta chuẩn bị kế hoạch hành động. Một cánh quân phục kích tại ngã tư đồn (ấp Thanh Phước); cánh quân thứ hai (do ông Trần Văn Đẩu chỉ huy) phục kích tại khu rừng gần Bàu Cá Trê.

Khi bọn sĩ quan Pháp quay về, cuộc phục kích diễn ra táo bạo, bất ngờ, quyết liệt, bọn chúng trở tay không kịp, 2 xe quân sự bị đốt, 7 tên lính Pháp bị diệt. Trận đánh tại Thanh Điền đã gây tiếng vang lớn, tạo sự phấn khởi cho chiến sĩ cách mạng, tạo niềm tin cho đồng bào trong tỉnh, mở đường cho những trận chiến sau giành thắng lợi.

Từ năm 1946 đến 1954, quân Pháp tăng cường lực lượng càn quét vào các ấp của xã Thanh Điền. Chi bộ và du kích xã vẫn kiên cường bám trụ, du kích phối hợp với bộ đội đánh hàng trăm trận, diệt hàng trăm tên địch, thu được nhiều súng đạn, góp phần cùng chiến thắng Điện Biên đuổi thực dân  Pháp ra khỏi nước ta. Thời kháng chiến chống Mỹ, Đảng bộ và nhân dân Thanh Điền tiếp tục đối mặt với những thử thách lớn lao của cuộc chiến tranh tàn khốc.

Bom, pháo cày xới, đồn bót giặc chằng chịt, Thanh Điền còn bị tàn phá bởi chất độc hoá học làm trụi cả lá cây rừng. Nhưng nhân dân Thanh Điền quyết không lùi bước trước kẻ thù. Du kích Thanh Điền luôn mưu trí, dũng cảm, biết đánh và đánh thắng nhiều binh chủng tinh nhuệ của địch. Quân dân Thanh Điền đã góp phần không nhỏ vào chiến thắng lịch sử mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Xã Thanh Điền đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào ngày 6.11.1978.

TỰ TIN TRONG XÂY DỰNG QUÊ HƯƠNG

Thanh Điền là một xã thuần nông, người dân sống nghề trồng lúa, chăn nuôi là chính. Địa bàn xã nằm gần rạch Tây Ninh và sông Vàm Cỏ- tuyến giao thông đường thuỷ quan trọng. Trên địa bàn có tuyến quốc lộ, tỉnh lộ đi qua, thuận lợi cho việc vận chuyển, mua bán hàng hoá. Người dân Thanh Điền nhìn chung cần cù, chân chất, chịu thương, chịu khó làm ăn nên đời sống ngày càng ổn định. Không phải ngẫu nhiên mà tỉnh Tây Ninh đã chọn Thanh Điền làm điểm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, mặc dù xuất phát điểm của Thanh Điền thấp hơn so với nhiều xã khác trong tỉnh.

Ngôi trường mang tên vị chủ tịch đầu tiên của xã Thanh Điền sau là Bí thư Tỉnh uỷ Tây Ninh những năm đầu kháng chiến chống Mỹ.

Trước cách mạng tháng 8.1945, Thanh Điền chỉ có hơn 1.000 nhân khẩu, người dân làm lúa mỗi năm một vụ; không có cơ sở công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nào ngoài hãng đường của Pháp và mấy lò đường nhỏ của Hoa kiều.

Giờ đây, với hơn 17.000 nhân khẩu, diện tích đất tự nhiên là 2.364 ha, diện tích đất trồng lúa hơn 900 ha, nông nghiệp truyền thống phát triển lên 3 vụ/năm nhờ hệ thống thuỷ lợi phát huy tác dụng. Ngoài cây lúa, người dân Thanh Điền còn trồng mì, mía, cao su. Trên địa bàn xã có cụm công nghiệp lớn nhất huyện, hoạt động hiệu quả với hơn 50 ha đã được lấp kín, hiện nay đang được nâng lên thành khu công nghiệp quy mô 300 ha.

Bên cạnh đó Thanh Điền còn có 6 công ty ngoài khu công nghiệp, cùng hàng trăm cơ sở thương mại dịch vụ đang hoạt động, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. Mức thu nhập bình quân đầu người trong xã hơn 30 triệu đồng/năm. Đường sá trên địa bàn được nâng cấp hằng năm, những nơi sình lầy, nước đọng vào mùa mưa đã được khắc phục, người dân sẵn sàng hiến đất làm đường giao thông để tiện việc đi lại với hơn 19km đã được nhựa hoá, cứng hoá.

Thanh Điền đang chờ vốn đầu tư để nâng cấp tiếp 20km đường giao thông nông thôn. Sau khi hoàn thành hệ thống giao thông này, bộ mặt Thanh Điền chắc chắn sẽ khởi sắc hơn. Ánh sáng điện giăng giăng khắp đầu trên xóm dưới đã đem đến cho người dân Thanh Điền một đời sống phong phú hơn cả về vật chất lẫn tinh thần.

Có điện phục vụ thắp sáng, sản xuất, hằng đêm người dân Thanh Điền còn được thưởng thức những câu hò, điệu lý trong buổi sinh hoạt đờn ca tài tử cải lương, hát với nhau… Internet cũng đã đến với từng nhà. Hơn 90% hộ dân trong xã có nhà ở đạt tiêu chuẩn Bộ Xây dựng quy định, không còn nhà tạm, nhà dột nát. Người trong độ tuổi lao động có việc làm đạt 90%, từ đó hộ nghèo cũng giảm xuống chỉ còn 1,14%.

Công tác đền ơn đáp nghĩa luôn được Đảng, chính quyền xã quan tâm. Các cán bộ lão thành cách mạng tiền khởi nghĩa, cán bộ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và những người từng tham gia cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam đều được hưởng các chế độ chăm lo của Nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Hồng- Bí thư Đảng uỷ xã Thanh Điền chia sẻ, hiện tại Thanh Điền vẫn còn một số khó khăn phía trước, mặc dù vậy, Đảng uỷ, chính quyền và các đoàn thể xã vẫn nỗ lực hết mình trong xây dựng nông thôn mới- quyết tâm đạt chuẩn trong thời gian sớm nhất.

DUY ĐỨC