>> Kỳ 1: Vụ án chồng trộm tiền vợ và bài học cho cơ quan tố tụng

 Kỳ 3: Vụ án ông Trần Công Nè phạm tội “không chấp hành án”
 Liên ngành nói không, rồi lại nói... có (!?)

 

Ông Trần Công Nè (phải) trình bày sự việc với PV tại Toà soạn Báo Tây Ninh.

Viện kiểm sát, cơ quan điều tra cùng khởi tố một vụ án

Trong số báo ra ngày 11.4.2015 của loạt bài trên, Báo Tây Ninh đăng kỳ 3 với tựa đề: Vụ án ông Trần Công Nè phạm tội “không chấp hành án”: Liên ngành nói không rồi lại nói… có (!?). Bài báo cho biết, khi vụ án xảy ra, các cơ quan tố tụng ở Tây Ninh đã có nhiều cuộc họp liên ngành xác định ông Nè không phạm tội “không chấp hành án”.

Thậm chí Cơ quan CSĐT Công an Thị xã (nay là Công an thành phố Tây Ninh) đã ra quyết định không khởi tố vụ án. Sau đó, VKSND Thị xã (nay là VKSND thành phố Tây Ninh) có văn bản kiểm sát quyết định không khởi tố vụ án khẳng định “hành vi của ông Trần Công Nè chưa đủ cơ sở cấu thành tội không chấp hành án”.

Thế nhưng hơn 2 năm sau, cũng chính VKSND Thị xã lại có quyết định ngược lại với quyết định của chính mình trước đây, truy tố ông Nè ra toà án về tội “không chấp hành án”. Sự việc trên liệu có bình thường?

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết để xử lý ông Nè tội không chấp hành án, ngày 30.5.2011, Viện trưởng VKSND Thị xã đã ký Quyết định số 01/QĐ-KSĐT huỷ bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự với nội dung như sau: “Xét quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 30 ngày 21.4.2009 của Cơ quan CSĐT Công an thị xã Tây Ninh là không có căn cứ, xác định hành vi của ông Trần Công Nè có dấu hiệu phạm tội “không chấp hành án” xảy ra tại khu phố 1, phường 2, thị xã Tây Ninh, quy định tại Điều 304 của BLHS, quyết định: 1.

Huỷ bỏ Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 30 ngày 21.4.2009 của Cơ quan CSĐT Công an Thị xã. 2. Khởi tố vụ án hình sự về tội: không chấp hành án, quy định tại Điều 304 của BLHS. 3. Yêu cầu Cơ quan CSĐT Công an Thị xã tiến hành điều tra theo quy định của BLTTHS”.

Ngay sau đó, ngày 1.6.2011, Trung tá Nguyễn Thanh Dũng ra Quyết định số 164 khởi tố vụ án hình sự với lý do: “căn cứ vào quá trình điều tra vụ không chấp hành án xảy ra năm 2000 tại khu phố 1, phường 2, Thị xã Tây Ninh. Sau khi xác định có dấu hiệu tội phạm không chấp hành án quy định tại Điều 304 BLHS...”.

Cùng ngày, VKSND Thị xã cũng ra quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can Trần Công Nè. Sau đó, Cơ quan CSĐT Công an Thị xã hoàn tất Kết luận điều tra số 01 ngày 1.8.2011. Cũng trong tháng 8.2011, VKS hoàn tất cáo trạng và truy tố ông Nè tội không chấp hành án.

Những mâu thuẫn lạ lùng

Sau khi chấp hành xong hình phạt tù, ông Trần Công Nè đã xem lại toàn bộ hồ sơ tố tụng vụ án của mình, phát hiện các cơ quan tố tụng vi phạm tố tụng nghiêm trọng, nên làm đơn khiếu nại. Theo ông Nè, Quyết định số 30 không khởi tố vụ án của Cơ quan CSĐT Công an Thị xã ngày 21.4.2009 không bị Cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) khiếu nại theo Khoản 2 Điều 108 BLTTHS, vì vậy quyết định này đã có hiệu lực pháp luật (hết thời hiệu khiếu nại theo điều 328 BLTTHS).

Do đó, việc Cơ quan Điều tra khởi tố vụ án này là trái pháp luật, được quy định tại Điều Khoản 2 Điều 109 và Điều 107. Tại quyết định khởi tố vụ án, Cơ quan CSĐT Thị xã xác định vụ án xảy ra từ năm 2000, như vậy đã xảy ra 11 năm là trái với điểm a Khoản 2 Điều 23 BLHS.

Nghiêm trọng hơn, trong thời gian ở trại giam, Cơ quan CSĐT tống đạt Kết luận Điều tra số 28/KLĐT đề ngày 29.7.2011 (ông Nè ghi rõ trong biên bản tống đạt kết luận điều tra này là số 28), nhưng trong hồ sơ vụ án lại là Kết luận Điều tra số 107/KLĐT ghi ngày 1.8.2011.

Đối với VKS, ông Nè cho rằng cơ quan này có những vi phạm tố tụng lạ lùng. Đó là vào năm 2009, VKS đã có văn bản kiểm sát Quyết định số 30 (lần 1) ngày 21.4.2009 của Cơ quan CSĐT Công an thị xã Tây Ninh khẳng định là đúng quy định pháp luật, nhưng hai năm sau, cũng chính VKS lại cho rằng… không đúng pháp luật, để rồi ra quyết định huỷ quyết định không khởi tố vụ án.

Điều đáng nói là tại Quyết định số 01/QĐ-KSĐT ngày 30.5.2011, VKSND Thị xã huỷ bỏ Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 30 ngày 21.4.2009 của Cơ quan CSĐT Công an Thị xã; đồng thời “khởi tố vụ án hình sự về tội: không chấp hành án, quy định tại Điều 304 của BLHS”, nhưng sau đó VKS lại phê chuẩn Quyết định khởi tố số 164 (lần 2) của Cơ quan CSĐT Công an Thị xã. Như vậy, cùng một vụ án, trong cùng một thời điểm, VKS và Cơ quan CSĐT Công an Thị xã lại cùng có quyết định khởi tố vụ án.

Cho rằng các cơ quan tố tụng nêu trên vi phạm tố tụng hình sự nên ông Nè gửi đơn tố cáo những người thi hành công vụ trái pháp luật trong vụ án của ông. Ngày 24.4.2013, Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an Tây Ninh có Văn bản số 30/TB-VPĐT gửi ông Nè cho rằng, đối với khiếu nại quyết định khởi tố hình sự, quyết định khởi tố bị can “không đủ điều kiện thụ lý, giải quyết do đã hết thời hiệu khiếu nại”.

Còn đối với nội dung tố cáo Cơ quan CSĐT vi phạm tố tụng, đơn vị này cho rằng ông Nè có quyền gửi đơn thông báo cho Chánh án TAND tối cao hoặc Viện trưởng VKSND tối cao xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. Không đồng ý với văn bản trả lời trên, ông Nè tiếp tục khiếu nại.

Ngày 30.12.2013, đơn vị này có công văn trả lời rằng, căn cứ BLTTHS, Thông tư liên tịch số 02/2005 “đã chuyển đơn của ông đến Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an Thị xã xem xét, giải quyết”. Tuy nhiên, đến nay ông Nè vẫn chưa nhận được trả lời của Cơ quan CSĐT Công an Thị xã.

Với những mâu thuẫn cụ thể nêu trên, ông Trần Công Nè mong những cơ quan có trách nhiệm, theo thẩm quyền của mình, trả lời cụ thể, hoặc sớm có kiến nghị Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao xem xét, kháng nghị bản án theo thủ tục giám đốc thẩm để minh oan cho ông.

Đức Tiến

Ý kiến ông Võ Văn Tài - Giảng viên Phân hiệu Trường Đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại thành phố Hồ Chí Minh: Qua thông tin đăng tải trên phương tiện truyền thông, tôi nhận thấy vụ án có nhiều vi phạm tố tụng hình sự như sau:   Ngày 21.4.2009, khi Cơ quan CSĐT Công an thị xã Tây Ninh ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 30 và Phó Viện trưởng VKSND thị xã Tây Ninh đã có công văn trả lời việc không khởi tố vụ án của cơ quan điều tra là có căn cứ và đúng pháp luật, thì vụ việc xem như đã giải quyết xong. Sau đó, nếu Viện trưởng VKSND Thị xã cho rằng việc không khởi tố vụ án hình sự là bỏ lọt tội phạm, thì trước hết Viện trưởng phải ra văn bản làm mất hiệu lực của văn bản mà Phó Viện trưởng đã ban hành trước đó, kế đến Viện trưởng mới có thể ra quyết định để huỷ bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 30 ngày 21.4.2009 của Cơ quan CSĐT Công an thị xã Tây Ninh, và quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “không chấp hành án”quy định tại Điều 304 của BLHS. Khi Viện trưởng ra Quyết định số 01/QĐ-KSĐT ngày 30.5.2011 với nội dung như đã nêu trên có thể nói là Viện Kiểm sát đã khởi tố vụ án về tội “không chấp hành án” theo Điều 304 của BLHS. Nhưng đến ngày 1.6.2011, Cơ quan điều tra Công an thị xã Tây Ninh lại ra Quyết định số 164 tiếp tục khởi tố vụ án nói trên trong khi chỉ có một hành vi phạm tội của Trần Công Nè tại cùng một địa bàn là điều tối kỵ trong tố tụng hình sự. Từ cái sai này nó sẽ dẫn đến hàng loạt những cái sai khác như: Thay vì quyết định khởi tố bị can Trần Công Nè, kết luận điều tra và cáo trạng… phải căn cứ vào Quyết định số 01/QĐ-KSĐT ngày 30.5.2011 của Viện kiểm sát, nhưng cơ quan có thẩm quyền lại căn cứ vào Quyết định số 164 ngày 1.6.2011 của Cơ quan điều tra để ban hành những quyết định trên là vi phạm rất nghiêm trọng tố tụng hình sự.