Sản phẩm của khu vực kinh tế tập thể trưng bày tại Hội thảo công tác tuyên truyền năm 2014 do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức tại Tây Ninh.

GIÁ TRỊ KINH TẾ CHƯA NGANG TẦM LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT

Tại Tây Ninh, giữa năm 2012, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (Khoá IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã nhận định: “Đến nay vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên và nhân dân nhận thức chưa đúng về bản chất của kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã kiểu mới, còn hoài nghi về vai trò và hiệu quả của loại hình kinh tế này. Do đó, trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện còn nhiều cấp uỷ thiếu quan tâm lãnh đạo; chính quyền thiếu đeo bám thực hiện thường xuyên, chưa tích cực tháo gỡ khó khăn vướng mắc. Những mặt yếu kém đã được Trung ương kết luận và có chủ trương cụ thể nhưng đến nay vẫn chưa khắc phục được”. Trong tỉnh ta, tính đến cuối năm 2013, toàn tỉnh có có 186.232 cơ sở, hộ sản xuất kinh doanh cá thể. Trong đó, lĩnh vực nông-lâm-thuỷ sản là 125.427 hộ; lĩnh vực công nghiệp-xây dựng là 7.528 hộ; lĩnh vực thương mại-dịch vụ là 53.277 hộ. Thế nhưng về tốc độ tăng trưởng thì khu vực kinh tế này rất thấp; đóng góp vào tổng sản phẩm nội địa (GDP) của tỉnh cũng rất thấp, bình quân hằng năm trong 5 năm 2008 – 2013 chỉ đạt 3,6% GDP của tỉnh. Như thế, nếu không có giải pháp hữu hiệu để nâng cao thu nhập, đời sống của khu vực này thì không thể nói là giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát triển nền kinh tế thị trường. Vì thế, cũng trong dịp tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (Khoá IX), Tỉnh uỷ đã đề ra phương hướng, mục tiêu và giải pháp phát triển khu vực kinh tế tập thể đến năm 2015 và đến năm 2020 với những nội dung, chỉ tiêu rất cụ thể.

HƠN 10 NĂM TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN VÀ NHỮNG KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU

Thực hiện Nghị quyết của Tỉnh uỷ, theo báo cáo của Liên minh HTX tỉnh Tây Ninh, với sự tích cực vận động, hướng dẫn, phối hợp của Liên minh cùng các ngành liên quan, các địa phương trong tỉnh, đến tháng 9.2014 toàn tỉnh đã có 6.568 tổ hợp tác hoạt động với nhiều hình thức phong phú trên các ngành, lĩnh vực với nhiều tên gọi khác nhau: tổ liên kết sản xuất, tổ làm dịch vụ, nhiều nhất là tổ vay vốn, thu hút 160.120 tổ viên. Các tổ hoạt động khá tích cực trong việc góp phần giải quyết việc làm cho các thành viên phát triển kinh tế hộ gia đình. Ở cấp độ hợp tác cao hơn, số HTX hiện có là 94 HTX với 42.580 thành viên, tổng vốn điều lệ là 103,9 tỷ đồng (trong đó mới thành lập trong năm 2014 là 2 HTX). Hệ thống QTDND thu hút thêm 4.220 thành viên và 6,6 tỷ đồng vốn điều lệ. Song song với việc thành lập mới, đã tiến hành giải thể 1 HTX hoạt động yếu. Các HTX hoạt động chủ yếu trên 5 lĩnh vực: nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp 23 HTX; dịch vụ thuỷ lợi 26 HTX; công thương nghiệp 15 HTX; giao thông vận tải 12 HTX cùng với 18 quỹ tín dụng nhân dân.

Theo kết quả xếp loại của Liên minh HTX tỉnh, trong tổng số 94 HTX, có 34 HTX khá giỏi (36,17%); 44 HTX trung bình (46,8%); 14 HTX yếu, kém và ngưng hoạt động (14,89%) còn lại 2 HTX không xếp loại do mới thành lập (2,12%). Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, các HTX tích cực tham gia Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tạo thêm việc làm ở nông thôn, góp phần ổn định trật tự xã hội địa phương, làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn... Tuy nhiên, trong thời gian qua, khu vực kinh tế tập thể vẫn còn nhiều hạn chế; hiệu quả hoạt động của HTX chưa cao nên xã viên chưa thấy được lợi ích của việc làm ăn hợp tác; một số HTX hoạt động cầm chừng hoặc xin tạm ngưng hoạt động; việc thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật Hợp tác xã năm 2012 còn chậm; sự phối hợp của các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương trong việc vận động thành lập mới HTX chưa chặt chẽ, đồng bộ nên chưa đạt chỉ tiêu kế hoạch.

Đối với việc tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, trong 9 tháng đầu năm 2014, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh cũng có nhiều đóng góp tích cực. Cụ thể, các tổ hợp tác, HTX nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp tuy gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm nguyên liệu, nhưng trong quá trình hoạt động đã thu hút lực lượng lao động giản đơn ở nông thôn, góp phần ổn định trật tự địa phương xây dựng nông thôn mới. Số HTX hoạt động khá, giỏi ở địa phương đã phát huy được vai trò của mình trong xây dựng nông thôn mới. Với hình thức sản xuất gắn liền với tiêu thụ sản phẩm, các HTX nông nghiệp đã vận động thành viên dồn điền, đổi thửa, tạo thành vùng sản xuất tập trung liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp cung ứng vật tư, giống, tư vấn chuyên môn và tìm đầu ra sản phẩm thông qua các dịch vụ của HTX: làm giống, dịch vụ làm đất, trồng, chăm sóc và thu hoạch, bảo đảm đầu ra ổn định, đời sống thành viên ngày càng cải thiện. Các tổ hợp tác, HTX thuỷ lợi có những đóng góp quan trọng vào việc cải tạo xây dựng công trình kết cấu kinh tế - xã hội địa phương như duy tu bảo dưỡng và bảo vệ mạng lưới kênh nội đồng ở địa phương...

TÍN HIỆU LẠC QUAN, HY VỌNG TRONG TƯƠNG LAI

Mặc dù sự chuyển biến của khu vực kinh tế tập thể trong tỉnh sau khi tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết của Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, cũng như từ khi Luật Hợp tác xã 2012 có hiệu lực thi hành vẫn chưa thể hiện rõ nét, nhưng thực ra cũng trong thời gian “chuyển mình” đó, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh đã xuất hiện những tín hiệu lạc quan cho thời gian tới. Đó là việc tỉnh đã thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh để hỗ trợ vốn cho các HTX có dự án hoạt động kinh tế khả thi, hiệu quả. Nguồn vốn của Quỹ này do ngân sách Nhà nước “bơm vào” thường xuyên hằng năm, mà trước mắt là số “vốn ban đầu” 20 tỷ đồng đang được chuẩn bị giải ngân. Nhưng quan trọng hơn, căn cơ hơn là việc Liên minh HTX đang tích cực triển khai thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học “Đánh giá thực trạng, nghiên cứu định hướng và xây dựng giải pháp phát triển các loại hình HTX trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2010-2015”. Đề tài này do Liên minh HTX tỉnh chủ trì, đã được nghiệm thu, thông qua năm 2012. Kết quả nghiên cứu đề tài này đã đánh giá toàn diện thực trạng của các HTX trên các lĩnh vực, năng lực quản lý, điều hành của cán bộ quản lý HTX, hiệu quả sản xuất kinh doanh của xã viên. Qua đó đã đề ra định hướng và hệ thống giải pháp phát triển HTX nông nghiệp và phi nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đến năm 2015 và những năm sắp tới.

Lễ chuyển giao giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể cho HTX Muối ớt Gò Dầu.

Đưa đề tài nghiên cứu khoa học vào ứng dụng trong thực tiễn, trong thời gian gần đây Liên minh HTX tỉnh đã thực hiện được nhiều việc đáng kể, đáng chú ý là việc tập trung nâng cao trình độ quản lý cán bộ HTX, phối hợp với ngành chức năng tổ chức xây dựng, đăng ký và được cơ quan thẩm quyền công nhận 3 thương hiệu chỉ dẫn địa lý và nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm mãng cầu núi Bà, bánh tráng Trảng Bàng và muối ớt Gò Dầu của các hộ sản xuất kinh doanh và bà con xã viên các HTX.

Sắp tới, theo bà Ký Hồng Ngọc, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cũng nằm trong kế hoạch triển khai ứng dụng đề tài khoa học trên, ngay trong tháng 10.2014 tỉnh thành lập đoàn kiểm tra, rà soát về tình hình hoạt động của tổ hợp tác, HTX trên địa bàn tỉnh. Đoàn do Sở Kế hoạch - Đầu tư chủ trì, phối hợp với Liên minh HTX tỉnh và các ngành liên quan nhằm nắm lại thực trạng để có giải pháp hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Về phía Liên minh HTX tỉnh sẽ tiến hành khảo sát 15 HTX thuộc các loại hình nông nghiệp, thuỷ sản, tiểu thủ công nghiệp và thương mại; tổ chức đào tạo và tư vấn trực tiếp về tổ chức bộ máy, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, điều hành hoạt động và tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm tại 5 HTX điểm của tỉnh.

Với những nỗ lực kể trên của tổ chức đặc thù liên kết các tổ chức kinh tế hợp tác của tỉnh, hy vọng Liên minh HTX tỉnh sẽ tạo được chuyển biến mới, tháo gỡ được khó khăn, đẩy mạnh hoạt động khu vực kinh tế tập thể đem lại hiệu quả thực sự cho xã viên, góp phần giữ vững định hướng trong phát triển kinh tế thị trường trên địa bàn tỉnh.

DUY NHà